Depozitlar turi 2017

2.Bank kapitalining yetarliligining bank byudjetiga ta’siri va dinamikasi tahlili

Banklarining byudjetining asosiy qismlaridan biri o‘z mablag‘lari bank balansining uchinchi bo‘limida aks ettiriladi. Odatda ularni bank kapitali deb ham atashadi.

Bank kapitali tarkibi quyidagilardan iborat:

• 
  Ustav kapitali.
  
• 
  Qo‘shilgan kapital.
  
• 
  Zaxira kapitali.
  
• 
  Taqsimlanmagan foyda.
  

Yuqoridagilarning har biri uning manbalari hisobga olingan holda bir necha elementlardan tashkil topadi O‘zbekiston Respublikasi Banklarida buxgalteriya hisobi- ning hisobvaraqlari rejasining uchinchi bo‘limga qarang).

Bankning ustav kapitali asosan uning oddiy va imtiyozli aksiyalarini sotishdan kelib tushgan mablag‘lardan tashkil topadi. Qo‘shilgan kapital bank aksiyalarining real va nominal qiymatlari o‘rtasidagi farqlardan tashkil topadi.

Zaxira kapitali bank daromadi hisobidan turli riskli aktivlarni qoplash uchun tashkil etilgan jamg‘armalar, kichik korxonalarni imtiyozli kreditlash jamg‘armasi, asosiy vositalar bahosi boshlang‘ich qiymatidan o‘sgan qismi kabilardan tashkil topadi.

Taqsimlanmagan foyda o‘tgan yilgi olingan foydaning taqsimlanmagan qismi yoki ko‘rilgan zararlar hamda joriy yilning foyda yoki zarari hisobidan tashkil topadi.

Bank tizimining barqarorligini ta’minlash, bank kreditlari va omonatchilari manfaatlarini himoyalash, banklarning likvidliligi va to‘lov qobiliyatlarini mustahkamlash nuqtayi nazaridan, dastavval, bank faoliyatini boshlash uchun Markaziy bank tomonidan bank kapitalining minimal miqdoriga talablar o‘rnatilgan.

Kapitalning minimal miqdoriga qo‘yiladigan talabning summasi mamlakat iqtisodiyoti holati, inflatsiya darajasi, xalqaro iqtisodiy aloqalar ko‘magi kabi birnecha ko‘rsatkichlar inobatga olingan holda o‘zgarib turishi mumkin.

Quyida O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan tijorat banklari uchun kapitalning minimal miqdoriga qo‘yilgan talablar keltirilgan.

7-jadval