Denov tadbirkorlik va pedagogika institutida Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining 2021 yil 10 dekabrda 73 yil to‘lishi munosabati bilan o’tkazilgan ochiq dars mashg’ulotining bayonnomas I
Denov tadbirkorlik va pedagogika institutida Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining 2021 yil 10 dekabrda 73 yil to‘lishi munosabati bilan o’tkazilgan ochiq dars mashg’ulotining B A Y O N N O M A S I 10.12.2021 Denov tumani Qatnashdilar: Pedagogika va aniq fanlar fakulteti dekani Sh.Maxmudov va Sirtqi bo’lim dekan o’rinbosari A.Jabborov, Tarix va falsafa kafedrasi mudiri D.Yoqubova, kafedraning 12 nafar professor-o’qituvchilari, Pedagogika va aniq fanlar fakultetining 100 nafar talabalari
Kun tartibi: Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining qabul qilinganligiga joriy yil 10 dekabrda 73 yil to’lishi munosabati bilan ma`ruza qilish. (Ma’ruzachi: A.Qodiraliyev)
“Tarix va falsafa” kafedrasi o’qituvchilari (A.Qodiraliyev) va Ijtimoiy- gumanitar fakulteti talabalari ishtirokida dars mashg’uloti o’tkazilib, ma’lumotlar berildi.
“Tarix va falsafa” kafedrasi o’qituvchisi A.Qodiraliyev Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi (MDH) - davlatlararo tashkilotining yaratilish tarixi haqidagi quyidagi ma’lumotlarni berdi.
1939-1945 yillarda bo’lib o’tgan Ikkinchi jahon urushi inson huquqlari bo’yicha umumjahon shartnomasining zarur ekanligini ko’rsatib berdi. Shuning uchun ham, 1948 yil 10 dekabr kuni BMT Bosh Assambleyasi tomonidan tantanali ravishda o’zida “barcha xalqlar va barcha davlatlar bajarishga harakat qilishi lozim vazifalar belgilangan” Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilindi. Deklaratsiya (fransuz tilidan olingan bo’lib, declaration-e`lon qilmoq, ma`nosini anglatadi) – xalqaro-huquqiy hujjatning turi hisoblanadi. Ushbu hujjatga O’zbekiston Respublikasi mustaqilligining dastlabki kunlarida, ya`ni 1991 yil 30 sentyar kuni qo’shilgan. Bu O’zbekistonning mustaqilligini dastlabki kunlaridanoq inson huquqlariga sodiq ekanligini ko’rsatmoqda.
Deklaratsiya yuridik til bilan aytganda, tavsiyaviy hujjat hisoblanadi, ammo uning asosida keyinchalik, 1966 yilda, yuridik til bilаn аytgаndа mаjburiy bo’lgаn ikkitа shаrtnomа: Fuqаrolik vа siyosiy huquqlаr to’g’risidаgi xаlqаro pаkt vа Iqtisodiy, ijtimoiy vа mаdаniy huquqlаr to’g’risidаgi xаlqаro pаkt qаbul qilingаn. O’zbekiston Respublikаsi ushbu hujjаtlаrgа 1995 yili qo’shilgаn. umumаn olgаndа, O’zbekiston Respublikаsi bugungi kundа inson huquqlаri sohаsidа 70dаn ortiq xаlqаro hujjаtlаrgа qo’shilgаn vа ulаrni bаjаrish bo’yichа BMT, kаbi xаlqаro tаshkilotlаr vа boshqа dаvlаtlаr bilаn hаmkorlik qilib kelmoqdа.
Inson huquqlаri umumjаhon deklаrаtsiyasi Muqаddimа vа 30 moddаdаn iborаt. Ulаrdаn 21 tа moddаsi fuqаrolik vа siyosiy huquqlаrgа, 6 tаsi iqtisodiy, ijtimoiy vа mаdаniy huquqlаrgа, 1 tа moddа (29-moddа) эsа mаjburiyatlаrgа bағishlаngаn vа 2 tа moddа эsа, e`lon qilingаn huquqlаrni qo’llаnishigа bаg’ishlаngаn.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 5 may kuni Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasini qabul qilinganligining 70 yililiga bag’ishlangan tadbirlar dasturi to’g’risidagi farmoni qabul qilindi. Ushbu Farmonda davlat, jamiyat va fuqarolarning Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining tamoyillari va qadriyatlariga e`tiborini kuchaytirish, shuningdek, inson huquqlari va erkinliklarini ishonchli himoya qilishni ta`minlashga qaratilgan qator tadbirlar belgilab berilgan bo’lib, ular orasida inson huquqlari sohasida ta`limni rivojlantirishga ham alohida e`tibor qaratilgan edi. Farmonda shuningdek, inson huquqlari sohasida BMT kabi xalqaro tashkilotlar bilan ham yaqindan hamkorlik qilish belgilab qo’yilgan.
Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining 70 yililiga bag’ishlanib, 2018 yil 21-22 noyabr kunlari Samarqand shahrida “Inson huquqlari bo’yicha Osiyo forumi” bo’lib o’tdi. Inson huquqlari bo’yicha Osiyo forumi Markaziy Osiyo va boshqa Osiyo davlatlarida Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining ahamiyatini ko’rsatib berishga, mazkur mamlakatlarda Deklaratsiya qoidalaridan kelib chiqib, inson huquqlar va erkinliklarini himoya qilish sohasidagi amaliyotlar va tajribalarni o’rtoqlashishga yordam berdi va ushbu Forumda ishtirokchilar kelajakda inson huquqlari bo’yicha hamkorlik qilish bo’yicha kelishib olishdi va “Inson huquqlari bo’yicha Samarqand deklaratsiyasi”ni qabul qilishdi. Mazkur Forumni o’tkazish bo’yicha tashabbusni O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyev 2017 yil BMT Bosh Assambleyasining 72 sessiyasida qilgan nutqida taklif etgan edi. Mamlakatimiz Prezidenti ushbu nutqida yana, yoshlar huquqlarini himoya qilish bo’yicha xalqaro konvensiya ishlab chiqish bo’yicha taklif ham kiritgan edi va uning loyihasi bugungi kunda keng muhokama qilinmoqda.
QAROR QILADI:
Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining qabul qilinganligiga joriy yil 10 dekabrda 73 yil to’lishi munosabati bilan Tarix va falsafa kafedrasi o’qituvchisi A.Qodiraliyevning ma’ruzasi ma’lumot o’rnida qabul qilinsin.
Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi yuzasidan berilgan ma’lumotlar guruhlarda axborot va murabbiylik soatlarida talabalar o’rtasida tahlil qilinsin.
