Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi

Adabiyotlar ro
‘
yxati: 
1.
 
Vikram Bisen Priya.Business communication.New Delhi.2009. 
2.
 
Qo‘ng‘urov R., Begmatov E., Tojiyev Yo. Nutq madaniyati va uslubiyat  asoslari, -
T.:  «Fan», 1992, 254 b. 
3.
 
Husanov N., Mirahmedova Z. Mutaxassislik tili. T.:  TMI, 2003.
 
4.
 
Rasulov  R.,  Husanov  N.,  Mo`ydinov  Q.  Nutq  madaniyati  va  notiqlik  san’ati.  T.: 
“IQTISOD-MOLIYA”, 2006. 
[15: 57-60] 

---

76 
 
4-mavzu. Yozma muloqot. 
1-topshiriq. Matnni o‘qing. Matn yuzasidan savollar tuzing. 
Yozma  muloqot   
soʽzlovchi  va  qabul  qiluvchi  ogʻzaki  muloqot  vositasisiz 
amalga  oshganda  juda  asqotadi.  Barcha  tashkilotlarda  ijrochilar  yozma  xabarlar 
orqali      boʻlimlararo  va  boʻlimlar    ichida  samarali  aloqani  yuritishlari  mumkin. 
Muloqot  jarayoni  soʽzlar  orqali  xabarlar  yuborishni  oʽz  ichiga  oladi.  Yozma 
muloqot  bildirishnomalar,  eslatmalar,  hisobotlar,  moliyaviy  hisobotlar,  biznes 
xatlari  va  shu  kabilarning  barcha  turlarini  qamrab  oladi.  Muloqotning  bu  turi 
tashkilotlarda  keng  qo‘llaniluvchi  xabar  yozish  jarayonini  yozishga  aylantiradi. 
Rasmiy  muloqot,  qoidalar,  buyruqlar,  ma’lumotnomalar,  siyosiy  masalalar  va 
hokazolar doimo yozma shaklda boʻlishi kerak.  
 Yozma  nutq  yuqori  darajada  boʻlmas  ekan,  ogʻzaki  nutq  koʻngildagidek 
boʻlmaydi. Yozma nutqda esa til vositalarini tanlash va qoʻllashga toʻliq imkoniyat 
boʻladi.  Yozma  nutqni  xohlagancha  tahrir  qilish  mumkin.  Yozma  nutqda  ogʻzaki 
nutqdagi  kabi  hayajon  boʻlmaydi,  notiq  shoshilmasdan,  o‘ylab  nutq  tuzadi.  Shu 
sababdan  ham  yozma  nutq  ogʻzaki  nutqdan  koʻra  ravon,  aniq  va  izchilroq 
boʻladi.Yozma    nutq  barqaror  va  qat’iy  boʻladi,  u  har  doim  avvaldan  o‘ylanadi 
hamda  matnga  tushiriladi.  Yozma    nutq  ogʻzaki  nutqning  rivojiga  bevosita  ta’sir 
etadi.  Ogʻzaki    nutq  esa    yozma    nutq  asosida  rivojlanadi.  Yozma  mashqlar  – 
bamisoli tafakkur mashqlaridir. 
 Biror  voqelik  yoki  hodisa  to‘gʻrisida  fikrlash  yozma  mashqlar  orqali 
takomillashadi.  Yozma  nutq  mashqlari  muayyan  mavzu  doirasida  bevosita 
fikrlashga  majbur  etadi.  Yozma  nutq  bilan  doimiy  shugʻullanadigan  kishi  doim 
o‘ylab  gapirishga  odatlanadi.  Yozma  nutq  bilan  muttasil  shugʻullanmagan  
kishining  yozma nutqi bilan ogʻzaki nutqi hech qachon muvofiqlashmaydi.  

---

77