Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi

4-topshiriq.
 
 
 
Dalolatnomaning zaruriy qismlari: 
Dalolatnoma
-  muassasa  yoki  ayrim  shaxslar  faoliyati 
bilan  bog‘liq  biron  bir  bo‘lib  o‘tgan  (sodir  bo‘lgan)  voqea, 
hodisa,  ish  harakatni  yoki  mavjud  holatni  tasdiqlash,  unga 
guvohlik berish maqsadida bir necha kishi tomonidan tuzilgan 
hujjatdir. Dalolatnoma tuzishdan asosiy maqsad sodir bo‘lgan 
voqea  hodisalar  yoki  mavjud  holatni  qonuniy-huquqiy 
jihatdan  isbotlash  yoki  tasdiqlashdir.  Dalolatnoma  deyarli 
barcha  hollarda  pul  mablag‘lari  va  moddiy  boyliklarga 
bog‘liq  tuziladi,  binobarin,  u  ko‘proq  tadbirkorlik,  moliya  – 
xo‘jalik  faoliyatida,  hisob-  kitob,  oldi  –sotdi  va  savdo 
sohalarida  keng  qo‘llanadi.  Dalolatnomalar  voqea  – 
hodisalarni  haqqoniy  aks  ettirish  maqsadida  bir  necha 
shaxslar  yoki  maxsus  vakolatli  yakka  shaxs  (taftishchi, 
nazoratchi) tomonidan tuziladi. 
 

---

220 
 
1.Idora, muassasa va tarkibiy bo‘linma  nomi. 2.Tuzilgan sanasi 
va  joyi;  3.Tartib  raqami  va  tasdiq  belgisi,  4.Matn  sarlavhasi, 
5.Hujjat  turi  nomi  (dalolatnoma),  6.Hujjat  tuzish  uchun  asos 
(muassasa  rahbarining  buyrug‘i,  idoraning  qarori  yoki  ko‘rsatmasi 
kabilar).  7.  Komissiya  tarkibi  (raisivaa’zolar).8.  Ishtirok  etuvchilar 
(guvohlar).  9.  Dalolatnoma  matni.  10.  Ilovalar.11.  Tuzgan  va 
ishtirok etganlarning imzolari. 12. Ijro vaqtidagi belgi. 
    Dalolatnoma  oddiy  bichimdagi  varaqda  yoki  umumiy  bosma 
ish  qog‘ozida  rasmiylashtirilishi  mumkin.  U  oddiy  varaqda 
tuzilganda  to‘rtburchak  muhrni  qo‘llash  maqsadga  muvofiqdir. 
Chunki,  bir  qancha  doimiy  zaruriy  qismlar  ana  shu  muhrda  aks 
etishi 
mumkin. 
Dalolatnoma 
tuzilgandan 
keyin 
komissiya 
voqealarga  aloqador  va  nomi  ko‘rsatilgan  shaxslarni  hujjatning 
mazmuni  bilan  tanishtirishi  va  bu  haqda  ulardan  tasdiq  yoki 
guvohlik imzosini olishi kerak. 
  Yuqorida aytganimizdek, dalolatnomalar turli xil  voqea va holatlar 
munosabati  bilan  tuziladi,  binobarin,  ularning  xillari,  mazmuni  va 
shakliy tuzilishi ham bir-biridan o‘zaro farqlanadi:  
-
 
topshirish - qabul qilish dalolatnomalari; 
-
 
moliyaviy – xo‘jalikfaoliyatini taftish etish dalolatnomasi; 
-
 
kassanitaftishqilish paytida tuziladigan dalolatnomalar; 
-
 
uy-joy 
sharoitini 
tekshirish 
asosida 
tuziladigan 
dalolatnomalar. 
Mazmun  hamda  vakolatning  ko‘lamiga  ko‘ra  ishonchnomalar  
bir  gallik,  maxsus  va  umumiy  turlarga  bo‘linadi.  Bir  gallik 
ishonchnoma  muayyan  bir  ishni  amalga  oshirish,  vazifani  bajarish 
uchun  (masalan,faqat  bir  martagina  pul  yoki  qimmatdor  buyumni 
olish  uchun)  beriladi.  Muayyan  davr  mobaynida  bir  qancha  bir 
turdagi 
vazifalarni 
bajarish 
vakolatini 
beruvchi 
ishonchnomalarmaxsus ishonchnomalar deyiladi.