Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi

TERMINLARNING  YASALISHI 
 
 

---

183 
 
hisoblanadi. 
Talabalar 
oddiy 
va 
murakkab 
qisqartmalarni bilishlari juda muhim.  
Qisqartma  so‘zlar  turlari.
Qisqartma  so‘zlar  biror  so‘z  va  iborani  qisqartma  
shakli 
hisoblanadi. 
Quyida 
turli 
xildagi 
qisqartmalar berilgan. 
Qisqartma  so‘zlar  -
Odatda,  norasmiy  yoki  so‘zlashuv  usulda  qo‘llaniladigan 
qisqartmalardan iborat. 
Akronim 
-  bu  kabi  qisqartmalar    so‘zlarning  bosh  harflaridan  tuziladi. 
Masalan,  OITS-orttirilgan  immunitet  tanqisligi 
sindromi.  Bu  kabi  qisqartma-akronimlar  bir  so‘z 
sifatida talaffuz etiladi. 
  Boshqa  turdagi  qisqartmalar
  -  ular  yakka  tarzdagi  harflarning  yig‘indisi.   
Masalan, AQSH - Amerika Qo‘shma Shtatlari, BMT 
-  Birlashgan  Millatlar  Tashkiloti.  Ushbu  turga 
kiruvchi  ko‘pchilik  qisqartmalar  qanday  so‘zlardan 
tuzilgani  noma’lum  bo‘lib  qoladi.  Misol  uchun, 
DVD, DNK. 
 Punktuatsiya -
 
Ba’zi  qisqartma  so‘zlardan  foydalanilganda, 
albatta,  ularni  nuqta  bilan  yakunlash  kerak  bo‘ladi 
(1 mln. = 1 million). 
Akronim  va  boshqa  turdagi  qisqartma  so‘zlarda 
tinish  belgisi  (nuqta)  qo‘llanilmaydi  (masalan, 
AQSH yoki BMT). 
Sinonimlar 
 –                   yozillishi har xil, lekin, bir xil mazmunga ega bo‘lgan 
so‘zlar 
hisoblanadi. 
Professional 
yozuvchi 
sinonimlarni  bir  xillikdan  qochish  va  o‘quvchini 
asarga jalb qilish maqsadida qo‘llaydi. 
 

---

184 
 
3-topshiriq.  Quyida  berilgan  matndan    sinonimlarni  aniqlang  va  matn  asosida