Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi

 
9-topshiriq.  
Quyidagi tayanch so‘z va iboralarning ma’nosini izohlang. 
Pul  muammolari,  ne’mat,  mahsulot,  xizmatlar,  milliy  iqtisodiyot,  yo`llanma 
ishchi  kuchi  bozorlari,  jahon  bozorlari,  inflyatsiya,  ishsizlik,  foiz  stavkasi,  valuta 
kursi, iqtisodiy fikrlash, iqtisodiy siyosat. 
 
10- topshiriq. 
10 ta iqtisodiy so`z tanlang va ular ishtirokida 200 ta so`zdan iborat 
matn tuzing. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

146 
 
 
8-mavzu. Etiket va uning xususiyatlari 
1-topshiriq.  Biznesmen etiketi   matnini o`qib, og`zaki so`zlab bering. 
Biznes iqtisodiy axloqiy asosga tayanadi. Biznesda etiket nihoyatda muhim 
ahamiyatga  ega,  u  kompaniyalar  oʻrtasidagi  hamkorlikning  davomiyligini  va 
tuzilgan  bitimning  omadliligini  belgilab  beradi.Tadbirkorlikning  umumqabul 
qilingan  qoidalarni  buzish  mumkin  emas.  Ishdagi  qaltislik  qonunni  xatlab 
oʻtishdagi qaltislik bilan hech qanday aloqasi yoʻq. Muvaffaqiyatli tadbirkorlikning 
asosiy  muruvvati  –  tajriba  natijalaridir:  olingan  daromadlar,  kasbiy  qoniqish, 
jamiyatda,  sheriklar  oldida  ijobiy  nufuzga  ega  boʻlish,  firma  yoki  tashkilotning 
mustahkamlash  uchun  pul  jamg‘armasini  yaratish.  Tadbirkorlardagi  axloqiy-ruhiy 
tayyorgarlikka  ega  emaslik,  tezda  pul  topish  ilinjida  savodsiz  intilishlar,  pullarga 
notoʻg‘ri  munosabat,  firmaning  raqobatbardoshligini  oshirish  va  mustahkamlash 
uchun  firmaning  daromadidan  foydalanishning  muhimligini  anglamaslikda 
namoyon  boʻlishi  mumkin.  Bular  marketing  ma’lumoti  hajmining  juda  kamligi; 
firmalar  toʻg‘risidagi  ma’lumotlarning,  sheriklarni  topishdagi  informatsion 
meHanizmlarning  yoʻqligi;  muvaffaqiyatsiz  reklama;  iste’molchi  va  Xaridor 
talablari  borasidagi  ma’lumotlar  toʻplamiga  ega  boʻlmaslik;  rivojlanmagan  ish 
munosabatlarining  texnologiyasi;  ish  bayonnomasi,  savdo  muomalasi  odobiga 
rioya  qilmaslik;  sheriklarning  milliy  va  hududiy  ruhiyatining  xususiyati  borasida 
moʻrt nishonga ega boʻlish; atamalar va til masalasida qiyinchiliklar; chet tillarini 
bilmaslik; biznes, menedjment, marketing, kommersiya, bank ishlari doirasida aniq 
tushunchalar asosiga ega boʻlmaslik; hujjatlarni rasmiylashtirishdagi qiyinchiliklar; 
mutaxassislar  va  tadbirkorlar  qoʻllaydigan  ilmiy  -  texnik  atamalarning 
eskirganligidir.  Hayot  fazosi  boʻlmish  bozor  taraqqiyotini  oʻzlashtirar  ekanlar, 
tadbirkorlar  bir  narsani  bilishlari  lozim:  bozor  tuzilmasiga  kirishga  intiq  boʻlgan 
tadbirkorlardan  faqat  10-15%  igina  muvaffaqiyatga  erishadilar.  Muvafaqqiyatga 
faqat  oʻzining  ijodiy  jihatdan  iste’dodini  ifodalash  hissi  kuchli  boʻlgan,  doimo 
odamlarni,  ularning  ehtiyojlari  va  qiziqishlarini  oʻrganadigan,  odamlarning 

---

147 
 
ishonchini  qozonishga  intiladigan,  vijdonli  va  axloqli,  tinimsiz  ma’naviy  hamda 
kasbiy komillikni oʻzida namuna sifatida koʻrsatadigan, va oxir-oqibat, boshqaruv 
mahoratining  yuqori  koʻrsatkichi  boʻlmish  –  odamlardagi  intellektual  faoliyatni 
ocha biladigan odamlargina erishadilar. Bu haqiqiy tadbirkorning xususiyatlaridir.