Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi

6
.
Tinglovchilar
:  taqdimot  tinglovchilarning  ehtiyojlari  va  qiziqishlariga  mos 
boʻlishi  shart.  Nutqning  mazmuni  va  ohangi  tinglovchilarning  tabiatiga  bogʻliq 
boʻladi.  Taqdimotda  foydalangan  soʽzlaringizga    e’tibor    qarating,    mos  
boʻlmagan   hech narsaga murojaat qilmang. 
Tinglovchilarning    yosh    guruhi   e’tiborga  olinishi  kerak  boʻlgan  omillardan  
biridir.  Quyidagilar  kalavaning uchini ta’minlashi mumkin:  
1.Bolalar  hikoyalarni  yoqtirishadi  va  dramatik  taqdimotga  qiziqishadi. 
Yuqori  sinf  va kollej  oʻquvchilariga katta odamlardek  munosabatda boʻlish 
kerak.  Ular  yangi fikrlarga   hozirjavob   boʻladilar,  samimiy  to‘gʻri yondashuvga 
minnatdor  boʻlishadi, shu bilan birga,  ular tanqidga  ham  moyil  boʻlib,  yaxshi 
tayyorlangan va mazmunli taqdimot kutishadi. 
                       2.Yoshlar  keng  ko`lamli  qiziqishlar  va  ijobiy  munosabatli  eng  nozik  tabiatli 
tinglovchilar  boʻlib,  yangi  loyihalar  va  gʻoyalarni  yoqtirishadi,  lekin,  ular 
tanqidchi hamdirlar. 
3.Oʻrta yoshdagi  tinglovchilar konservator boʻlishadi va yangi gʻoyalarni osonlik 
bilan  qabul  qilishmaydi,  hayot  to‘gʻrisida  koʻproq  bilim  va  tajribaga  ega 

---

141 
 
boʻlishadi,  lekin,    oʽzgarishlar  va  yangi  gʻoyalar  haqida  judayam 
zavqlanishmaydi, qiziqishlari mumkinku, ammo, osonlik bilan qabul qilmaydilar.  
4.Katta  yoshdagilar  yangi  rivojlanish    va  dunyoda  nima  sodir  boʻlayotganligi 
haqidagi    ma’lumotga  qiziqadilar.    Ular  o‘tmishdagi  yaxshi  vaqtlarini  eslashni  
ham  yoqtiradilar. 
Xizmatingiz  yoki  mahsulotingiz  haqidagi  ma’lumotlarni  kerakli  odamlarga 
yetkazishda taqdimot tayyorlash uchun  e’tiboringizni qaratishingiz kerak boʻlgan 
jihatlarga quyidagilar kiradi: 
1.Soddalik. 
Odatda  koʻpchilikda  prezentatsiya  va  taqdimotlar  qancha 
murakkab  tilda,  atamalar  va  maxsus  iboralarga  boy  qilib  tayyorlansa,  shuncha 
professional  darajada  tayyorlangan  degan  taassurot  qoʻldiradi  degan  fikr 
shakllangan.  Lekin,Agar,  tayyorlangan  ma’lumotlarni  eshitayotgan  yoki 
o‘qiyotgan  odam  nima  deyayotganingizni  tushunmasa,  bunday  taqdimotdan 
koʽzlangan  maqsadga  erishish  qiyin  boʻladi.  Shunday  ekan  fikringizni  tinglovchi 
yoki oʻquvchiga yetkazayotganda iloji boricha qisqa va sodda jumlalar qurishga, 
murakkab atama va iboralardan kamroq foydalanishga harakat qiling. Albatta, siz 
oʽz ishingizning ustasi ekanligingizni koʻrsatgingiz keladi, lekin, bunga odamlarni 
zeriktirmasdan yo qiynamsdan ham erishsa boʻladi.