Декабрь 2020 17-қисм

Декабрь  2020  17-қисм

Тошкент

KANALLARNI VA PAKETLARNI KOMMUTATSIYALASHGA EGA BO’LGAN 

TARMOQLAR, ULARNING ISHLASH PRINSIPI, AFZALLIKLARI VA 

KAMCHILIKLARI.

Qodirova Dilshodaxon Abdunabiyevna 

Farg’ona tumani 48-maktab

Nabijonov Ravshanbek Muxammadjon o’g’li

TATU FF talabasi

Annotatsiya: Bugungi kunda raqamli iqtisodiyot jadallik bilan rivojlanib bormoqda. Shu bilan 

birga tarmoqlar ham rivojlanmoqda. Ushbu maqolada kanallar va paketlar kommutatsiyalashga 

ega bo’lgan tarmoqlar, ularning ishlash prinsipi, afzalliklari va kamchiliklarini tahlil qildik.

Kalit  so’zlar:  kompyuter,  tarmoq,  kommutatsiya,  kanallar  kommutatsiyasi,  paketlar 

kommutatsiyasi, multiplekslash va demultiplekslash.

Kompyuterlar ayrim topologiyaga muvofiq o’zaro fizik bog’langan va manzillashtirish tizimi 

tanlangan  bo’lsin.  Eng  muhim  muammo  yechilmasdan  qolayapdi.  Oxirgi  tugunlar  orasida 

ma’lumotlarni qnday usulda uzatish kerak?

Tranzit tugunlar tarmog’i orqali foydalanuvchilarni kommutatsiyalash.

Tranzit tugunlar tarmog’i orqali oxirga tugunlarning bog’lanishi kommutatsiyalash deyiladi. 

Jo’natuvchidan oluvchiga yo’lda yotadigan tugunlar ketma-ketligi marshrutni hosil qiladi.

Masalan, rasmda keltirilgan tarmoqda 2- va 4-tugunlar to’g’ridan-to’g’ri o’zaro bog’lanmagan 

va ma’lumotlarni tranzit tugunlar, masalan 1- va 5-tugunlar orqali uzatishga majbur. 1-tugun o’z 

A va B interfeyslar orasida, 5-tugun esa  F va B interfeyslar orasida ma’lumotlarni uzatilishini 

bajarishi kerak. bu holatda marshrut 2-1-5-4 ketma-ketlik hisoblanadi, bu yerda 2- jo’natuvchi 

tugun, 1- va 5-tranzit tugunlar, 4-oluvchi tugun.

Umumiy ko’rinishda kommutatsiyalash masalasi quyidagi o’zaro bog’langan xususiy masalalar 

ko’rinishida berilishi mumkin:

1.  Ular uchun marshrutlar hosil qilinishi talab qilinadigan axborot oqimlarini aniqlash;

2.  Oqimlarni marshrutlashtirish;

3.  Oqimlarni harakatlantirish, ya’ni oqimlarni tanish va ularni har bir tranzit tugunda lokal 

(ajratilgan) kommutatsiyalash;

4.  Oqimlarni multiplekslash va demultiplekslash.

Tarmoqning abstrakt modeli.

Tarmoqni graf ko’rinishida ko’rib chiqishda jo’natuvchidan oluvchiga minimal narxdagi yo’lni 

aniqlash masalasini yechish uchun shunday liniyalarning ketma-ketligini topish kerakki, bunda:

---

45