Декабрь 2020 17-қисм

Декабрь  2020  17-қисм

Тошкент

Ннуқта  ҳаракатланаётган  айлана  марказини  Ў  билан  белгилаймиз.  у  ҳолда  N  нуқтанинг 

радиус-вектори 

бўлади, бу ерда

вектори. Аксиал векторлар айланиш 

ўқида 

аниқ 

қўйилиш  нуқтасига  эга  эмас,  улар 

О  нуқтадан  йўналган.  N  нуқта  кичик  dt  вақтда  расмда  штриx  чизиқ  билан  кўрсатилган 

айлана ёйи бўйлаб ҳаракатланиб

йўлни босиб ўтади. 

Шунинг учун жисм N нуқтасининг тезлик модули

бўлади.

Бунда  зичлик    ва  частота    векторларнинг  ўзаро  тик  эканлигини,    N  нуқтанинг  тезлик 

вектори b Бу иккала вектор тэкислиги расм текислигига тиклигини ҳисобга олсак қуйидагини 

ёзишимиз мумкин:

Жисмнинг қўзғалмас ўқ атрофида айланишида  вектор доимий 

 бўлгани учун бу ҳолда 

бўлиши келиб чиқади. О О  ва  векторлар коллинеар, шунинг 

учун  формулани

кўринишда  қайта  ёзиш  мумкинлиги  келиб  чиқади.  Жисмнинг 

бурчакли тезлиги дан фарқли ҳолда v тезлик кўпинча жисм N нуқтасининг чизиқли тезлиги 

дейилади. Бунда v  вектори ҳам ўнг парма қоидаси бўйича йўналган: в векторнинг учидан 

қаралганда векторининг r векторга бурилиши, қисқа масофадан соат стрелкасига тескари 

йўналишда содир бўлаётгани кўринади.

Aйланиш  частотаси,  бурчак  тезлик  билан  текис  айланаётган  жисмнинг  вақт  бирлиги 

ичида неча марта айланишини кўрсатади:

---

25