Dehqonov Sardor sobir o`g`li A: 2-ma'ruza. Axborot jarayonlarining texnik va dasturiy ta’minoti

Kompyuter tizimli dasturiy ta’minotining vazifasi, tarkibi va strukturasi

Tizimli dasturiy ta’minotga foydalanuvchilarga amaliy dasturlarni ishga tushirish va ularda ishlash imkoniyatini beradigan: kiritish-chiqarishning bazaviy tizimi (BIOS – Base Input-Outhut System), operatsion tizim (OT)ning yadrosi, tizimli ma’murlashtirish utilitalari, qobiqlar va boshqa dasturiy ta’minotlar kiradi.

 

 

 

Tizimli dasturlar sinfi dasturiy ta’minotiga quyidagi guruhlar mansub bo’ladi:

1.Operatsion tizimlar, kompyuterda hisoblash va qayta ishlash jarayonlarini ta’minlash, kompyuterni tezkor va diskli sohalari resurslarini taqsimlash, foydalanuvchini dasturini yuklash va unda ishni yakunlash, foydalanuvchini kompyuter bilan muloqat usullarini (interfeys) tashkil qilish kabi funksiyalarini amalga oshiradi. Masalan, MS DOS, Windows' 95' 98’ 2000’ XP’ 2007 vista’ 2008, 2010, Unix, Linux, Mac OS, OS/2.

2.Drayverlar – yangi qurilmalarni kompyuterga ulashni ta’minlovchi, kiritish-chiqarish qurilmalari va operativ xotirani boshqaruv vazifalarini amalga oshiruvchi maxsus dasturlardir. Shuningdek, vidiyeokarta, grafik tezlatkich, CD-ROM, DWD-ROM, klaviatura, sichqoncha, modem, tarmoq kartasi kabi qurilmalarni ishlashi ham drayverlar orqali oshiriladi.

3. Operatsion qobiqlar: WinCOM, Total, Norton Commfnder.

4. Utilitalar - kompyuterni tarkibiy qismlariga xizmat ko’rsatishni ta’minlovchi va maxsus dasturlar. Ko’p hollarda utilit dasturlarning quyidagi tiplari ishlatiladi:

nusxalash, u kompyuterning qattiq diskidagi kerakli axborotlarni, disklarga va boshqa axborot tashuvchilarga tezkorlik bilan nusxalashni amalga oshiradi;

rusifikatorlar - boshqa dasturlardagi harflarni rus alifbosida ishlashga moslashtiradi