Dehqonov Sardor sobir o`g`li A: 2-ma'ruza. Axborot jarayonlarining texnik va dasturiy ta’minoti

Operativ xotirani ishlash prinsipini qarab chiqamiz. Xotirani minimal elementi – bit yoki razryad. Demak, bir razryad 0 yoki 1 sonlaridan biri. Bit eng kichik axborot birligi, shu sababli ularning sakkiztali kombinasiyalari baytlarga birlashtiriladi. Demak, 1 bayt - xotira yacheykasi o’lchamini ifodalaydi.

Barcha xotira yacheykalari nomerlangan bo’ladi.

Yacheyka nomeri uning adresini ifodalaydi.

Yacheykani manzilini bilgan holda, ikkita asosiy operasiyani amalga oshirish mumkin:

aniq manzili yacheykadagi axborotni o’qish mumkin;

aniq manzili yacheykaga axborotni yozish mumkin.

Bu operasiyalardan birini bajarish uchun: prosessordan xotiraga yacheyka adresini kelishi, va prosessordan axborot baytini xotiraga yozishga uzatilishi, yoki axborot baytini xotiradan o’qish uchun prosessorga uzatilishi zarur bo’ladi.

Barcha signallar, shinalar bilan birlashtirilgan provodniklar bilan uzatiladi.

Adreslar shinasi bilan yacheyka xotirasini manzili uzatiladi, berilganlar shinasi bo’yicha qayta ishlanadigan axborotlar uzatiladi. Bu jarayonlar bir vaqtning o’zida bajariladi.

Operativ xotirani ishlashi uchun yana 3 ta signal va 3 ta provodnik qo’llaniladi.

Birinchi signal o’qish uchun so’rov deb nomlanadi, bu signalni olinishi ko’rsatilgan xotiradagi baytni o’qishni ta’minlaydi.

Ikkinchi signal yozish uchun so’rov deyiladi, bu signalni olinishi ko’rsatilgan xotiraga baytni yozishni ta’minlaydi.

Birdaniga ikkala signalni bajarilishi mumkin emas.

Uchunchi signal – tayyorlik signali deyiladi, bu signal “Xotira”ni- “Prosessor”ga so’rovini amalga oshirib bo’lganligini va yangi so’rovni bajarishga tayyor ekanligi xaqidagi xabarni uzatish uchun qo’llaniladi