Dehqonchilik ilmiy izlanish asoslari bilan fanidan ma’ruza ma'tinlari doc

Chopiq  qilinadigan  ekinlar.  Bu  ekinlar  hosili  har  bir  paykaldagi  hosilni  alohida-
alohida tortib, yoppasiga hisobga olinadi. Agar tuproq juda nam bo’lsa, tuganak yoki ildizlar 
bir  necha  soat  davomida  quritiladi,  so’ngra  qo’l  g’alvirida  elab,  keyin  tortiladi.  Yopishib 
qolgan  loy  miqdorini aniqlash uchun kartoshkadan 15-20 kg dan,  ildizmevalardan 40-50 kg 
dan  namuna  olinadi.  Namunalar  oldin  yopishib  qolgan  loyi  bilan,  ikkinchi  marta  yuvib 
quritilgandan keyin tortiladi. Bu namunalardan mahsulot sifatini aniqlashda ham foydalanish 
mumkin.  Masalan,  ildizmevalarning  o’rtacha  vaznini,  tarkibidagi  shakar  va  quruq  modda 
miqdorini,  kasallik  va  zararkunandalar  bilan  zararlangan-zaralanmaganligini;  kartoshka 
hosilining  tovarlik  sifatini,  ya’ni  yirik,  o’rtacha  va  mayda  tuganaklarning  foiz  miqdorini, 
tarkibidagi  kraxmal  mikdorini,  kasalliklar  bilan  zararlangan-zararlanmaganligini  va  ta’m 
sifatlarini aniqlash zarur. 
Makkajo’xori hosilining sifatiga baho berishda har xil variantlarda so’talarning pishib 
yetilish darajasini, so’talar vaznini, poya, so’ta va barglarning nisbatini aniqlash zarur. 
Chopiq  qilinadigan  ekinlar  hosilini  bilvosita  hisobga  olish  usullari  (namuna 
maydonchalar, egatlar, uyalar, polosa yoki alohida o’simliklar usuli) juda noaniq bo’lganligi 
sababli qo’llanmasligi kerak.