Davriy sistema



Download 0,56 Mb.
bet1/6
Sana17.09.2021
Hajmi0,56 Mb.
#176761
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
muhriddin davriy sistema

Davriy sistema


Mendeleev davriy qonunining kashfiyot tarixi qisqacha. Mendeleev tomonidan davriy qonunning kashf qilinishi. Tasniflash zarurati 2

Davriy sistema elementlarining kimyoviy xossalari 5

davriy tizimni tashkil etish printsipi 12

Mendeleevning tarjimai holi 26

Kimyoda yangi elementlar 29

Davriy qonun va zamonaviylik 31




Mendeleev davriy qonunining kashfiyot tarixi qisqacha. Mendeleev tomonidan davriy qonunning kashf qilinishi. Tasniflash zarurati


Bu erda o'quvchi biron bir ilmiy sohada kashf etgan eng muhim qonunlardan biri - Dmitriy Ivanovich Mendeleevning davriy qonuni haqida ma'lumot topadi. Siz uning kimyoga ta'siri va ta'siri, davriy qonunning umumiy qoidalari, xususiyatlari va tafsilotlari, kashfiyot tarixi va asosiy qoidalar bilan tanishasiz.

Davriy qonun nima?

Davriy qonun bu fundamental tabiatning tabiiy qonuni bo'lib, uni birinchi bo'lib 1869 yilda D.I.Mendeleev kashf etgan va bu kashfiyot ba'zi kimyoviy elementlar va o'sha paytda ma'lum bo'lgan atom massalarining xususiyatlarini taqqoslash natijasida yuzaga kelgan.

Mendeleev ta'kidlaganidek, uning qonuniga ko'ra, oddiy va murakkab jismlar va turli xil elementlarning birikmalari ularning davriy turiga va atomlarining og'irligiga bog'liq.

Davriy qonun o'ziga xos xususiyatga ega va bu tabiat va koinotning boshqa fundamental qonunlaridan farqli o'laroq, matematik tenglamalar bilan ifodalanmaganligi bilan izohlanadi. Grafik jihatdan u kimyoviy elementlarning davriy tizimida ifodani topadi.

Kashfiyot hikoyasi

Davriy qonunning kashf etilishi 1869 yilda sodir bo'lgan, ammo barcha ma'lum bo'lgan x-kie elementlarini tizimlashtirishga urinishlar bundan ancha oldin boshlangan.

Bunday tizimni yaratishga birinchi urinish 1829 yilda I. V. Debayner tomonidan amalga oshirilgan. U unga ma'lum bo'lgan barcha kimyoviy elementlarni ushbu uchta tarkibiy qismga kirgan atom massalarining yarmiga yaqinligi bilan o'zaro bog'liq bo'lgan uchlikka ajratgan. Deberainerdan keyin A. de Chancourtois elementlarining noyob tasnif jadvalini yaratishga harakat qilindi, u o'zining tizimini "yer spiral" deb atadi va undan keyin John Newlands Newlands oktava tuzdi. 1864 yilda deyarli bir vaqtning o'zida Uilyam Alding va Lothar Meyer mustaqil ravishda tuzilgan jadvallarni nashr etishdi.



Davriy qonun 1869 yil 8 martda ilmiy jamoatchilikka ko'rib chiqish uchun taqdim etildi va bu Rossiya x-jamiyatining yig'ilishida ro'y berdi. Mendeleev Dmitriy Ivanovich, o'z kashfiyotini e'lon qildi va o'sha yili Mendeleevning "Kimyo asoslari" darsligi nashr etildi, unda birinchi marta u yaratgan davriy jadval namoyish etildi. Bir yil o'tgach, 1870 yilda u maqola yozdi va davriy qonun tushunchasi birinchi bor ishlatilgan Rossiya kimyo jamiyatida ko'rib chiqish uchun taqdim etdi. 1871 yilda Mendeleev kimyoviy elementlarning davriy qonuniyligi haqidagi mashhur maqolada o'zining sirini batafsil bayon qildi.



Kimyo rivojiga bebaho hissa qo'shgan

Davriy qonunning ahamiyati butun dunyo ilmiy jamoatchiligi uchun nihoyatda katta. Bu kashfiyot kimyo va boshqa tabiatshunoslik, masalan, fizika va biologiyaning rivojlanishiga kuchli turtki berganligi bilan bog'liq. Elementlarning sifatli kimyoviy va fizik xususiyatlari bilan o'zaro bog'liqligi ochiq edi, shuningdek, barcha elementlarni bitta printsip bo'yicha qurish mohiyatini tushunishga imkon berdi va kimyoviy elementlar to'g'risidagi tushunchalarning zamonaviy shakllanishiga, murakkab va sodda tuzilish materiallari to'g'risidagi bilimlarni aniqlab olishga imkon berdi.

Davriy qonunning qo'llanilishi kimyoviy prognozlash muammosini hal qilishga va ma'lum kimyoviy elementlarning xatti-harakatlarining sababini aniqlashga imkon berdi. Atom fizikasi, shu jumladan yadro energiyasi ham xuddi shu qonun tufayli mumkin bo'ldi. O'z navbatida, ushbu fanlar ushbu qonunning mohiyatini kengaytirishga va uni tushunishga imkon berdi.



Download 0,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish