•davr nashriyoti t o s h k e n t

Grigorovich  va  Igor  Ivanovich  Sikorskiylar  shu  yerda  tahsil  olish- 

di.  Konstruksiyasini  Grigorovich  ishlab  chiqqan  a’lo  sifatli  M-5  uchar 

qayig'i  1915-yildan  1923-yilga qadar seriyali ishlab chiqarildi va Birin­

chi jahon urushi hamda Fuqarolar urushida aktiv foydalanildi.

Uchar  kemalar  juda  yaxshi  razvedkachilar  bo'lib  chiqishdi, 

ular  yordamida,  shuningdek,  kema  artilleriyasi  o'qlarini  korrek­

tirovka  qilish,  dushman  suvosti  hamda  suvusti  kemalarini  aniq- 

lash  va  ularga  hujum  qilish  mumkin  edi.  Tez  orada  butun  dunyo 

bo'ylab  juda  ko'plab  aviasozlik  firmalari  ularni  yasashga  kirishdi. 

 rn i  kelganda  shuni  aytish  zarurki,  1914-yilda  Amerikaning  «Be- 

noyst»  firmasining  uchar  kemasi  birinchi  yo'lovchi  samolyoti 

bo'ldi.  D.  P.  Grigorovich  esa  birinchilardan  bo'lib  zining  M-9 

uchar  qayig'iga  suvosti  kemalarini  nishonga  olish  uchun  zambarak

---

Iste ’d o d li  germ aniyalik  aviakonstruktor  Klodi- 

us  Dornye  o'zining  b irin chi  u ch ar  gayiqlarini 

B irinchi jah on  urushidan  oldin  yasay boshlagan 

edi.  Uning  1920-yilda yaratgan «Val» («Kit») deb nom langan 

q a yig ‘i  barchaga  m a ’qul  kelganidan,  dunyoning  k o (plab 

m am lakatlari  uni  ko'plab  sotib  ola  bo shlad ila r  Sovet  Itti- 

foqida  «Val»  qayiqlaridan  Shim olni  o'zlashtirish  va  S him o­

liy daryo  у  o'Uni  o'tkazishda  foydalanildi.  Dornye  uzoq  um r 

ko'rdi,  unda  yaxshi  kunlar  ham,  yom on  kunlar  ham   ko'p 

bo'ldi.  O'zining so 'n g g i u ch ar qa yig'ini Dornye o'lim idan sal 

oldin  1969-yilda loyihalashtirgan.

o'rnatib,  «uchar  artilleriya»ga  yo‘l  ochib  berdi.  Birinchi jahon  urushi 

tugashi  arafasida  Germaniya,  Angliya,  Italiyada  katta  ko‘p  o'rinli