Davolash va Tibbiy pedagogika fakulteti 5

Epidemiologiyasi. 
OIV  ni  yuqtirganlar  soni  JSST  ma'lumotlariga  ko'ra  10  mlngacha  kishini  tashqil  etadi.  1990  yilda  esa 
ularning soni 100 mlndan oshgan bo‘lishiga qaramasdan 1998 yilda JSST tomonidan dunyoning 135 dan 
ko'proq mamlakatlarida 120000 dan ortiq holatlarda OITS qayd etilgan. Ammo haqiqiy kasallanganlar soni 
bu  raqamdan  ancha  ko'p  bo‘lishi  ehtimoldan  xoli  emas.:  Chunki  ko'pgina  mamlakatlarda  kasallik 
diagnostikasidagi qiyinchiliklar bo`nga sabab bo‘lishi mumqin. 
Rivojlanayotgan mamlakatlar orasida Braziliya va Markaziy Afrika mamlakatlarida kasallik ko'p tarqalgan. 
AKGLda  1988  yilda  73000  dan  ziyod  kasallik  qayd  etilgan  bo'lib,  uning  56%i  olamdan  ko'z  yumganlar. 
OITS  bilan  kasallanganlarning  70%  AKGD  zimmasiga  to'g'ri  keladi.  Yevropada  Shveytsariya,  Daniya, 
Fransiya va Belgiyada OITS shu mintaqadagi boshqa mamlakatlardagidan ko'proq uchraydi. 
Osiyo  mamlakatlarida  OIV  yuqtirgan  kishilar  haqida  ma'lumotlar  kam,  leqin  keyingi  yillarda  Markaziy 
Osiyo  davlatlarida,  jumladan  O'zbekistonda  ham  OIV  ni  yuqtirgan  kishilar  va  OITS  bilan  kasallangan 
bemorlar qayd etila boshladi. 
JSST kasallik tarqalishining quyidagicha variantlarini tavsiya etadi. 
I-variant. Shimoliy Amerika, G‘arbiy Yevropa, Avstraliya, Yangi Zelandiya va Janubiy Amerikaning ba'zi 
bir  mintaqalariga  xos  bo‘lib,  bu  mamlakatlarda  80%  hollarda  OITS  gomoseksualist  erkaklarda, 
narkomanlarda (narkotik moddalarni vena ichiga qabul qiladiganlarda) qayd etilgan. 
variant. Afrika  qita‘si  mamlakatlari  va  Janubiy  Amerikaning  ba'zi  mintaqalariga  xos.  Bu  mamlakatlarda 
OITS  kasalligi  geteroseksualistlar  orasida  uchraydi.  Uning  25%  20-40  yoshli  aholi  o'rtasida.  Asosan 
foxishalarning  90%  OIV  ni  yuqtirib  olgan.  Infeksiyaning  asosiy  manbai  ko'p  kishi  bilan  jinsiy  aloqada 
bo‘lish va JYOYo`qlar hisoblanadi. 
variant. Sharqiy Yevropa, Osiyo mamlakatlari va Janubiy Amerikaning qishloq tumanlariga xos bo‘lib, bu 
yerlarga  kasallik  yaqin  yillar  davomida  kirib  kelgan.  Bu  mintaqalarda  kasallikning  tarqalishi  keyingi 
yillarda aholining chet mamlakatlarga turli sabablarga ko‘ra borib kelishlari, ular orasida foxishabozlikning 
rivojlanishi, kasallikni yuqtirib kelib, boshqalarga yuqtirishlari asosiy sabab bo‘lmoqda.