Davolash va Tibbiy pedagogika fakulteti 5

Jahon sog'liqni saqlash tashqilotining tasnifiga muvofiq JYOYo`q ga quyidagilar kiradi: 
Bakterial vaginoz 
Kandidoz 
Trixomoniaz 
Gepatit V 
Genital gerpes 
Zaxm 
So'zak 
Chov granulyomasi 
Ichak infeksiyalari 
Tanosil limfogranulyomasi 
Qov biti 
Qontagioz mollyusk 
Gonokokksiz uretrit 
O
r
 tkir uretral sindrom uoki sistit 
Orttirilgan immunitet tanqisligi sindromi. (OITS) 
Intraepitelial servikal neoplaziya 
Urogenital xlamidioz 
Sitomegalovirus infeksiyalari 
Qo‘tir 
Shankroid 
Kichik chanoq a'zolarining yallig'lanish kasalliklari 
Kasallik  keltirib  chiqaruvchi  etiologik  omillarga  asosan  viruslar,  bakteriyalar,  sodda  mikroorganizmlar, 
parazitlar kiradi. 
JYOYo`qning  dastlabki  ko'zga  tashlanadigan  belgilaridan  erkaklarda  uretrit,  ayollarda  servitsit,  vaginit, 
jinsiy a'zolardagi yaralar, o‘tkir uchli qondilomalar, immun xususiyatning pasayishi va boshqalar. 
Ikkilamchi  belgilariga  epididimit,  chanoq  a'zolari  yallig‘lanish  kasalliklari  (CHAYAK),  o'tkir  uretritlar 
kiradi.  Ko'pchilik  hollarda  JYOYo`qni  bir  xil  mikroorganizm  chaqirishi  mumqin,  ba'zan  esa  bir  necha 
qo'zg'atuvchilar chaqirgan holatlar ham uchraydi. 
Jahonning turli mamlakatlarida JYOYO`Qni keltirib chiqaruvchi etiologik omillar ularning turli mintaqada 
turlicha  virulentligiga  (kasallik  chaqirish  qobiliyatiga)  qarab  har  xil  bo‘lishi  mumqin.  Masalan:G'arb 
mamlakatlarida  ko'proq  sodda  viruslar  keltirib  chiqaradigan  jinsiy  a'zolar  yaralari,  rivojlanayotgan 
mamlakatlarda esa OITS, xlamidioz kabi kasalliklar ko‘p uchraydi. 
Markaziy  Osiyo  mintaqasida  vaginozlar,  servitsitlar  va  bachadon  bo'yni  intraepitelial  neoplaziyasi 
(eroziyasi)  jinsiy  yo‘l  bilan  yuqadigan  kasalliklarning  xarakterli  xillari  bo‘lib  hisoblanadi,  ularning  kelib 
chiqishida bir necha mikrob shtammlari o'rin to`tadi. 

---

93 
 
Keyingi  vaqtlarda  JYOYO`Qning  oldini  olish  va  samarali  davolashdagi  qiyinchiliklarga  antibiotiklar 
ta'siriga chidamli bo‘lib qolgan mikroorganizm shtammlarining ko'payib borishi sabab bo‘lmoqda. Bundan 
tashqari 5 xil kasalliklarga qarshi emlovchi zardoblar ishlab chiqilmaganligi, kasallikni o'z vaqtida aniqlab, 
davolash uchun meditsina xodimlarining malakalari ham unchalik yetarli emasligi kasallikning tezlik bilan 
tarqalib ketishiga sabab bo‘lmoqda. 
JYOYO`Qlar  o'zidan  keyin  jiddiy  asoratlar  qoldirishi  bilan  ham  xavflidir.  Bunday  asoratlardan  kichik 
chanoq  a'zolarining  yallig‘lanishi,  bachadon  naylarining  ikki  tomonlama  o‘tkazuvchanligining  buzilishi, 
bachadondan  tashqari  homiladorlik,  bepushtlik,  zaxmda  tug‘ma  asoratlar,  kasallikni  boshqa  juftlarga 
yuqtirish kabilar.