Davolash va Tibbiy pedagogika fakulteti 5

Tuxumdonlar 
(ovafria)-  ayolning  bir  juft  jinsiy  bezidir.  Tuxumdon  bodom  shaklida  bo`lib,  bo`yi 
3,5-4 sm, eni 2-2,5 sm kalinligi 1-1,5 sm, vazni 6-8 g. Karilik davrida tuxumdonlar zichlashadi, kichrayadi, 
ularda yamok to`qimasi taraqqiy etadi. 

---

44 
 
Tuxumdonning  bir  chekasi  serbar  boylamning  orqadagi    varagiga  sukilgan;  kolgan  xamma  yuzasi 
qorin  pardasi  bilan  koplanmagan  bo`lib,  kichik  chanoqining  qorin  bushligiga  bemalol  chiqib  turadi. 
Tuxumdoni;  1)  bachadoning  serbar  boylami,  2)  tuxumdoning  uz  boylami,  3)  voronka-chanoq  boylami 
bazur osilgan xolatda ushlab turadi. 
Tuxumdonlar  eng  muxim  funkstiyalarini  utaydi.  Etuklik  davrining  boshidan  oxirigacha 
tuxumdonlarda  tuxum  xujayra  etiladi,  bu-  ritm  bilan  takrorlanadigan  prostessdir.  Tuxumdondan  ishlanib 
chiqadigan  gormonlar  (jinsiy  gormonlar)  ayolning  butun  organizmiga  va  jinsiy  organlariga  ta‘sir  etadi. 
Tuxumdon gormonlari ayol organizimiga xos belgilarining taraqqiy topishiga imqon beradi. 
Balogatga  etish  davrida jinsiy  va  organlar  (bachadon naylari,  bachadon,  qin, tashqi jinsiy  organlar) 
tuxumdon  gormonlarining  ta‘sirida  rivvojlanadi.  Qiz  bolagatga  etgach  bu  gormonlar  organizmni 
homiladorlikka tayyorlaydigan stiklik prostesslarda katnashadi.