Davolash va Tibbiy pedagogika fakulteti 5

 
 
 
MAVZU BAYONI 
Tuxumdonning yaxshi sifatli o`smalari. 
Kista  bu  -    patologik  bushlik  bo`lib,  biror  bir  maxsulot  bilan  tulgan  bo`lib,  suyo`qlik  sekresiyasi 
tuxtashi yoki me‘yoridan oshishi natijasida yuzaga keladi. 
Klassifikatsiyalari 

 
Pfanshtil 

 
Mayer 

 
Kivshi 

 
Valder 

 
Shreder 
Uchrashi 
O`smasimon hosilalar 34% uchraydi, tuxumdonlarning sin o`smalari esa 66% xollarda uchraydi. 
Oddiy  kistalar 
oldin  mavjud  bo`lgan  bushlikda  suyo`qlik  tuplanishi  natijasida  yuzaga  keladi. 
Tuxumdonlarning po`stloq qavatida follikulyar kista, sarik tana kistasi uchrasa, miya  qavatida- embrional 
qoldiqlardan (miya to`qimalari va kanalchalar) rivojlangan kista uchraydi. 
Follikulyar  kista  – 
nisbatan  ko`p  uchraydi,  barcha  o`sma  va  o`smasimon  hosilalarning  30%  ini  tashqil 
etadi.  Bu  hosila:  ulchami  kichik,  bir  tomonlama,  bir  kamerali,  yupka  devorli.  Yetilayotgan  follikullardan 
barcha rivojlanish boskichlarida yoki atreziyadan (5-6 sm diametrli) rivojlanadi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Patogenezi  
Tuxumdonlarning  estrogen  funksiyasi  pasayishi  va  gonadotrop  gormonlar  miqdorining  oshishi  bilan 
bog`liq bo`lishi mumqin. Bunda LG va FSG lar nisbati uzgarib, ular oshadi. Bu kistalar seqin kattalashadi, 
suyo`qlik tulishi transfuziya oqibatida ruy beradi. 
Klinika  
Anovulyatsiya 
Follikul  persistensiyasi  davri.  Asoratlanmagan  follikulyar  kista  kichik  ulchamli,  odatda  simptomsiz, 
ko`pincha ginekologik tekshiruvlarda aniqlanadi. 
Bimanual tekshirganda o`ngda yoki chapda bachadon ortiklari soxasida kattik plastik qonsistensiyali, sillik 
yuzali, nisbatan katta bo`lmagan va palpatsiyada og`riqsiz bo`lgan hosila aniqlanadi. Shikoyatlar fakatgina 
kista oyokchasining buralishi yoki kushni organlar kisilishida paydo bo`ladi. Shunda bemorlar bel soxasida 

---

130 
 
og`riqlarning kuchayishi, qorin pastida ogirlik xissi, dizurik xolatlarni shikoyat qiladilar. Tugish funksiyasi 
buzilmagan. 
Diagnostika 

 
Bimanual tekshirish 

 
Laparoskopiya 

 
Sonografiya 

 
Exografiya 
Davolash – 
xirurgik. Ayol reproduktiv xususiyatini saklash maqsadida tuxumdon sog to`qimasini saklagan 
xolda  kistani  ajratib  olish  operatsiyasi  bajariladi.  Usishga  moyil  bulsa  yoki  oyokchasi  buralsa  (7-8%) 
tuxumdonning ponasimon rezeksiyasi bajariladi.