Davolash va Tibbiy pedagogika fakulteti 5

Diagnostikasi. 
Organizmda OIV ga antitela borligini aniqlash maqsadida laboratoriya tahlili o'tkaziladi. Kasallikning I-II 
bosqichlari  diagnostikasi  uchun  laboratoriya  tekshirish  yagona  usul  hisoblanadi.  Kasal  kishi  bilan 
qontaktda  bo‘lgandan  keyin  organizmda  o'rtacha  12  haftalardan  keyin  OIV  ga  qarshi  antitela  ishlab 
chiqiladi. 

---

100 
 
O'zbekiston Respublikasi barcha viloyatlarida OITSga qarshi kurash markazlari faoliyat ko'rsatadi va ular 
qoshida  maxsus  laboratoriyalar  mavjud  bo‘lib,  zamonaviy  asbob-uskunalar  bilan  jihozlangan  va  OITS  ni 
laboratoriya usulida aniqlash imqoniyatiga ega. 
OITSni  klinik  manzarasiga  qarab  uning  III-IV  bosqichlarida  faqatgina  yuqumli  kasalliklar  mutaxassislari 
aniqlashi mumqin, agarda mijozda quyidagi belgilar aniq ko'zga tashlansa: 
tana vaznining 10% dan ko'proq miqdorda ozishi; 
bir oydan uzoqroq muddatda surunkali ich ketishi; 
v) bir oydan ko'proq davom etayotgan doimiy ravishdagi isitma; 
g) doimiy davom etib kelayotgan va bir oydan ortiq cho'zilgan yo‘tal; 
terida toshmalar keng tarqalgan; 
og'iz bo'shlig‘i shilliq qavati yoki qinda kandidoz; 
j) limfa bezlari faoliyati buzilishining keng tarqalishi. 
Yuqorida  qayd  etilgan  klinik  belgilar  paydo  bo‘lishiga  qarab  malakali  mutaxassislar  OITSning  III-IV 
bosqichini  aniqlashlari  mumqin.  Eng  ishonchli  diagnostik  usul  sifatida  albatta  OIVni  laboratoriya 
tekshirishi yo‘li bilan aniqlash kasallik to'g'risida ishonchli ma'lumot beradi. 
Davolash. 
Bugo`ngi ko`nga qadar OITSni davolashning ya'ni, OIVga qarshi antivirus preparatlarini qo‘llashning aniq 
bir  usuli  ma'lum  emas,  leqin  hozirga  qadar  bu  mudhish  kasallikni  davolashning  samarali  usullari  hamda 
immun tizimini qo‘llab- quvvatlovchi dorivor vositalar ustida doimiy ravishda izlanishlar davom etmoqda. 
Shuning  uchun  ham  kasallikni  davolashdan  ko‘ra  uning  oldini  olish  ancha  osonroqdir.  Shu  maqsadda 
quyidagi tavsiyalarga amal qilinsa maqsadga muvofiq hisoblanadi. 
OIV bilan zararlangan yoki uning xavfi bo‘lgan kishilar bilan jinsiy aloqadan o'zini tiyish. 
Hayotda faqat bitta jinsiy juft bilan yashash. 
Tartibsiz jinsiy hayotda bo‘lgan mijozdan o'zini chetga olish. 
Jinsiy aloqa paytida prezervativlardan foydalanish. 
Mabodo  OIV  bilan  zararlangan  kishilar  bo‘lsa,  infeksiyani  boshqalarga  yuqtirmaslik  maqsadida 
quyidagilarga amal qilish lozim: 
Turli xil kasalliklardan o'zini asrash. Chunki har turli yuqumli kasalliklar immun tizimini ishdan chiqarishi, 
organizmni toliqtirishini unutmang. 
Mabodo  biror  bir  juft  bilan  jinsiy  aloqada  bo‘lishni  rejalashtirsangiz,  o'zingizda  OIV  borligi  haqida 
juftingizni ogohlantiring. 
3.Donorlik qoni, spermasi va transplantatsiya uchun organ va to'qimalarni berishdan o'zingizni saqlang. 
 4.Meditsina yordami uchun albatta murojaat eting. 
OITS  ni  davolashning  o‘ta  murakkabligini  inobatga  olgan  holda  barcha  tibbiy  xodimlar,  maktab-maorif 
tizimi,  keng  jamoatchilik  birgalikda  kasallikning  oldini  olish,  JIONJning  tarqalishiga  yo‘l  qo'ymaslik, 
o'smirlar,  yosh  yigit-qizlar  orasida  keng  qamrovli  sanitariya-maorif:  va  profilaktika  ishlarini  olib  borish, 
alkogolizm  narkomaniyaga  qarshi  kurashish,  sog‘lom  turmush  tarziga  amal  qilish  asr  vabosiga 
aylanayotgan mudhish kasalliklarning oldini olishda muhim rol o'ynaydi.