Davolash fakulteti fakultet va gospital jarroxlik kafedrasi «tasdiqlayman»

Venalarni tekshirishning maxsus instrumental usullari

1.Funksional-dinamik flebomanometriya. Boldirga elastik bint solinadi, oyoq panjasi lateral tomonidagi venalardan birini punktirlab elektromanometr bilan ulanadi. Venoz bosimni oyoq mushaklari tarang qilingandan (Valsalvi sinamasi) va mushak ishidan (10-12 marta turib o‘tirilgandan) keyin bosimi o‘lchanadi. Chuqur venalar o‘tkazuvchanligida Valsalvi sinamasida bosim 10-15 mm suv ustiniga ko‘tariladi, sistolik (mushaklar qisqarganda) va diastolik (mushaklar bo‘shashtirilganda) bosim 45-50 mm suv ustiniga oshadi, sistola-diastola gradienti birmuncha kamayadi. Mushak ishidan keyin bosim asta-sekin dastlabki darajasiga qaytadi.

2. Teri elektrotermometriyasi - qo‘shimcha usul. Varikoz venalar va tugunlar ustidagi teri haroratining 0,3-0,5°ga yuqoriligi oyoqni osiltirib o‘tirishda temperaturalarning farqi katta bo‘lishi qayd qilingan.

3. Termografiya birmuncha kulrang fonda oqish uchastkalar ko‘rinishida-gi kengaygan venalarni aniqlab beradi.

4. Ultratovush dopplerografiyasi. Bu tekshiruv orqali oyoq venalari qon o‘tkazuvchanligi, qon oqimi tezligi, klapanlar yetishmovchiligi va regionar qon bosimi aniqlanadi.

5. Ultratovush angioskanerlash (ultratovush dupleks tekshiruvi). Bu tekshiruv orqali oyoq venalarini holati, o‘lchami, o‘tkazuvchanligi, klapanlar holati va yetishmovchiligi, qon oqimi tezligi va hajmi, varikoz kengaygan venalar holati, ichida tromb bor yoki yuqligi, trombning dinamikada o‘sish darajasi kabi ma'lumotlarni aniqlash mumkin. Bu tekshiruv usuli noinvazivligi va tekshiruvni ko‘p marta takrorlash mumkinligi tufayli hozirgi kunga kelib angiologiyada eng yaxshi ma'lumot beruvchi tekshiruv usuliga aylandi.

Distal flebografiyada kontrast modda (ultravist, omnipak, verogra-fin, va b.) oyoq panjasi lateral tomonidagi venalarning biriga yoki medial chekka venaga yuboriladi. Tekshirish bemorning vertikal vaziyatida funksional sinamalardan foydalanib (funksional-dinamik flebografiya) o‘tkaziladi. Seriyali angiografiya qo‘llaniladi: birinchi suratni in'eksiya qilingan zahoti (tinchlik fazasi), ikkinchisini bemor oyoq uchida ko‘tarilgan vaqtda (mushak tarangligi fazasi), uchinchisi - oyoq uchini bosib 10-12 marta turib o‘tirilgandan keyin (relaksatsiya fazasi) olinadi. Flebogrammalarda chuqur venalarning o‘tkazuvchanligi aniqlanadi, kontrastniig tutilib qolishidan esa ishlamay qolgan komunikant venalarning u yerda joylashganini aniq bilib olishga muvaffaq bo‘linadi.

Proksimal flebografiyada kontrast modda son venasiga katta teri osti venasini Seldinger bo‘yicha punksiya qilish va kateterlash yo‘li bilan yuboriladi. Son venasi klapan apparatining holati va yonbosh venalarning o‘tkazuvchanligi aniqlanadi.