Davlatning pul-kredit siyosati

1.Majburiyzahiralarsiyosati
2.Qaytamoliyalashya’nihisobstavkasisiyosati
3.Ochiqbozordagisiyosat
4.Valyutasiyosati.

Majburiy zaxira siyosati

Markaziy bankning pul-kredit siyosatining asoslaridan biri tijorat banklariga o’rnatgan majburiy zahiralar siyosati hisoblanadi. Markaziy bank ushbu siyosati orqali birinchidan banklarning resurslarini chegaralashi natijasida iqtisodiyotda pul massasini tartibga soladi, ikkinchidan iqtisodiy jihatdan to’lovga layoqatsiz holartiga tushib qolgan paytda, qisman bo’lsada uning mijozlarining manfaatlarini himoya qiladi.

Tijorat banklari majburiy zahiralarga mablag’ni “O’zbekiston Respublikasining Markaziy bank to’g’risida”gi Qonunning 28-moddasi, “Banklar va bank tijorati to’g’risida”gi Qonunning 24-moddasiga asosan Markaziy Bank tomonidan 2000-yil 25-martda ishlab chiqilgan “Banklar tomonidan MArkaziy bankda majburiy zahiralarni tepozitlash tartibi to’g’risida”gi 449-sonli Nizom asosida o’tkazadi.

Qayta moliyalash siyosati (hisob stavkasi)

• Bu siyosat Diskont siyosat deb ham yuritiladi. Diskont (ing. discount – “kamaytirilgan narx” so’zidan olingan) – bank amaliyotidagi hisob stavkasidir.
• Diskont siyosati – Markaziy Bankning hisob stavkasini o’zgartirish yo’li bilan milliy valyuta kursiga va to’lov balansining holatiga ta’sir etish siyosati hisoblanadi.

Ochiq bozordagi siyosat

Ochiq bozor siyosati deganda Markaziy Bankning o`z mablag`lari hisobidan ochiq bozordan qimmatli qog`ozlarni sotib olishi va sotishi tushuniladi. Ochiq bozorda amalga oshiriladigan operatsiyalarda katta miqdordagi xilma-xil qimmatli qog`ozlar ishtirok etadi. Ularning eng asosiylari sifatida xazina veksellari, foizsiz xazina veksellari, g`aznachilik majburiyatlari, Moliya Vazirligi obligatsiyalari va Markaziy Bank tomonidan belgilangan boshqa qimmatli qog`ozlarni ko`rsatish mumkin.

Ushbu qimmatli qog`ozlarning bir qismi pul bozoriga tegishli bo`lsa, ikkinchi qismi kapitallar bozoriga tegishlidir. Ko`pchilik rivojlangan horijiy davlatlarda, xususan, AQSH, Germaniya, Buyuk Britaniya va Fransiyada Markaziy Bankning qimmatli qog`ozlarni emitentning o`zidan bevosita sotib olishi ochiq bozor operatsiyasi hisoblanmaydi, balki kreditlash hisoblanadi.