Davlatiy moliya

12-rasm. Moliyaviy hisobotlar funksiyalari 

Shunday bo‘lsa-da, bu o‘rinda shuni qayd etish joizki, firmaning moliyaviy 

hisobotlarida kamdan-kam hollarda uning faoliyati qanchalik samarali bo‘lganini 

to‘liq  baholash  uchun  zarur  ma’lumot  mavjud.  Ammo  hisobotlar  manfaatdor 

shaxslarni korxona faoliyatining qaysi jihatlarini, ayniqsa, o‘ta sinchkovlik bilan 

tahlil  qilish  kerakligi  to‘g‘risida  muhim  ma’lumot  bilan  ta’minlashi  mumkin. 

Moliyaviy hisobotlarni batafsil o‘rganib, firmani boshqarishda qo‘lga kiritilgan 

yutuqlar va yo‘l qo‘yilgan xatolarni ko‘rish, ba’zida esa firibgarliklarni aniqlash 

mumkin.  Ularning  naqadar  muhim  ekanligini  anglash  uchun  Hisob  Palatasi, 

Moliya  vazirligi,  Soliq  qo‘mitasi,  tarmoq  yoki  soha  vazirliklari  qoshidagi 

Nazorat-taftish  boshqarmalari,  auditorlik  xizmatlari  va  hokazolar  tomonidan 

taqdim  etiladigan  materiallarga  ko‘z  tashlashning  o‘zi  yetarli.  Xuddi  shunday 

maqsad  bilan  OAV  tomonidan  e’lon  qilinayotgan  ma’lumotlarga  e’tibor 

berishning o‘zi ham juda ko‘p narsani ko‘rsatishi mumkin.  

  Rasmga  ko‘rsatilishicha,  moliyaviy  hisobotlarning  ikkinchi  funksiyasi 

firma egalari va kreditorlariga korxona faoliyati samaradorligining asosiy reja 

ko‘rsatkichlarini  aniqlash  va  menejerlar  faoliyatini  tartibga  solish  imkonini 

berish hisoblanadi. 

Moliyaviy  hisobotlardan  direktorlar  kengashi  korxona  samarador-ligining 

rejadagi ko‘rsatkichlari borasida muayyan maqsadni belgilash uchun foydalanadi. 

Masalan,  ular  balans  daromadliligi  yoki  kapital  daromadliligi  koeffitsiyenti 

(ROE) uchun aniq o‘sish sur’atini belgilagan holda, muayyan maqsad qo‘yishi 

mumkin. Shuningdek, kreditorlar firma boshqaruv-chilari oldiga joriy aktivlar va 

joriy majburiyatlar nisbati koeffi-tsiyenti kabi kutilgan ko‘rsatkichni maqsad qilib 

qo‘ygan holda, ularning xatti-harakatlarini cheklab qo‘yishlari ham mumkin. 

Moliyaviy  hisobotlarning  navbatdagi  funksiyasi,  qulay  shablon-modellar 

tuzish va ulardan moliyaviy rejalashtirish jarayonida foydalanishdir.  

O‘z korxonalari uchun ma’lum davr bo‘yicha moliyaviy natijalar to‘g‘risida