Davlatiy moliya

Mustaqil  ta’limni  tashkil  etishning  shakllari  bo’lib,  quyidagilar 

hisoblanadi:  ilmiy  loyiha,  taqdimot,  test  yoki  krassvord,  glossariy  yoki 

tarqatma materiallar tayyorlash.  

Talabalarning  iqtisodiy  fanlardan  mustaqil  ta’limni  muhim  tarkibiy  qismi 

sifatida “Ilmiy loyiha” yozish borgan sari keng tadbiq etilmoqda. Ilmiy loyihani 

talabalarning  ilmiy  ish  yozishi,  tadqiqot  o’tkazishini  dastlabki  shakli  sifatida 

ko’rish mumkin. 

Ilmiy loyiha  biror ilmiy asar, o’qilgan kitob, maqola kabilar mazmunining 

qisqacha  yozma  yoki  og’zaki  bayoni,  o’rganilgan  ilmiy  masalaning  natijasi 

haqidagi axborot, tegishli adabiyot va boshqa manbalar obzorini o’z ichiga olgan 

ma’lum mavzudagi doklad. 

Ilmiy loyiha odatda, ilmiy axborot vazifasini o’taydi. Unda muayyan mavzu 

bilan birgalikda, tegishli ilmiy nazariyalar, xulosalar yoritilishi va tanqid qilinishi 

mumkin.  Ilmiy  tadqiqot  muassasalari,  oliy  o’quv  yurtlarida  ilmiy  dokladlar 

sifatidagi “Ilmiy loyiha”lar keng tarqalgan.  

Ilmiy  loyiha  yozish  bilan  talaba  ilmiy  adabiyotlar  bilan  ishlashni,  statistik 

ma’lumotlar va  boshqa  materiallarni to’plash, ularni  qayta  ishlash,  ya’ni  hisob 

kitob qilish, tahlil qilish, o’rganilayotgan hodisalarga tanqidiy ko’z bilan qarashni, 

baholashni, nazariyani amaliyot bilan bog’lashni o’rganadi. 

---

684 

Ilmiy  loyiha  mustaqil  yozilib,  uni  yozish  qoidalariga  amal  qilinsa,  darslik 

bo’yicha savolga tayyorlanib kelib, seminar darslarda so’zga chiqishga qaraganda 

katta  foyda  beradi.  Talaba  «Ilmiy  loyiha»da  bildirgan  o’z  fikrlarini    himoya  qila 

olishi kerak. 

Amaliyotda    keng  qo‘llaniladigan  mustaqil  ta’limning  yana  bir  shakli 

taqdimotdir. Talabalar taqdimotni mustaqil ta’lim shakli sifatida seminar darslariga 

tayyorlab kelishlari mumkin. Taqdimotni adabiyotlarni o‘rganib, tanlangan mavzuga 

chuqur yondashib, o‘z kuzatishlarini ham ishlata bilgan holda tayyorlashlari kerak. 

Taqdimot  tayyorlash  jarayonida  talaba  adabiyotlar  bilan  ishlash,  turli 

manbalardan  olgan  materiallarini  umumlashtirish  va  xulosa  qilishga  o‘rganadi. 

Taqdimot    tayyorlash    uchun  talaba,  avvalo,  fanni  nazariy  jihatdan  puxta 

o‘zlashtirishi kerak.  

Mustaqil ta’limnining yana bir shakli sifatida talabalarga mavzu doirasida test 

tayyorlash  hisoblanadi.  Nazariy  va  amaliy  jihatdan  to‘g‘ri  bo‘lgan  test  tizimining 

ishlab  chiqilishi  talabalarning  mavzu  (faoliyat  mazmuni)  yuzasidan  ma’lum 

tushunchalarni  o‘zlashtirish,  shuningdek,  amaliy  ko‘nikma  va  malakalarni 

shakllantira  olganlik  darajalarini  aniq va  xolis  aniqlay  olish  imkonini  beradi.  Test 

tizimini  ishlab  chiqishda    testlarning  izchil,  uzviy  hamda  bir-  birlari  bilan  uyg‘un 

bo‘lishlariga  ahamiyat berish zarurdir. 

Mavzuga oid testlarni ishlab chiqishda zamonaviy talablardan kelib chiqib, uch 

darajali testlardan foydalanish maqsadga muvofiqdir (1-jadval).