Davlatiy moliya

5-MAVZU: MOLIYAVIY BOSHQARUV

 

REJA: 

1. Moliyaviy boshqaruvning mazmuni va mohiyati. 

2. Moliyaviy boshqaruv organlari va ularning vazifalari. 

3.  Moliyaviy oqimlarni boshqarish. 

1. Moliyaviy boshqaruvning mazmuni va mohiyati 

 “Boshqaruv”  atamasi  umumiy  tarzda  obyektni  rivojlantirish  va 

takomillashtirish  maqsadida    unga  ongli  ravishda  ta’sir  ko’rsatishni  anglatadi. 

Moliyaviy  tizim  doirasida  moliyaviy  resurslarni  tashkil  etish,  taqsimlash  va 

ulardan foydalanish har doim muayyan bir maqsadlarga erishishga mo’ljallangan 

bo’ladi. Bu esa o’z navbatida ma’lum bir tarzda boshqaruv tizimini tashkil etishni 

taqozo etadi. Shu ma’noda va eng umumiy ko’rinishda boshqaruv subyektining 

boshqaruv obyektiga maqsadga yo’naltirilgan ta’siri boshqaruv deyiladi. 

Davlat  jamiyatning  ijtimoiy-iqtisodiy  taraqqiyoti  uchun  zarur  bo’lgan 

moliyaviy  resurslarni  tashkil  etish  va  foydalanishga  qaratilgan  munosabatlar 

tizimini boshqarishi, tartibga solishi va bu resurslardan samarali  hamda oqilona 

foydalanish ustidan nazoratni amalga oshirishi kerak. Ana shu vazifani  bajarish  

moliyaviy boshqaruvning zimmasiga yuklatilgan.     

Moliyaviy boshqaruv murakkab jarayon bo’lib, boshqariladigan (obyektlar) 

va boshqaruvchi (subyektlar) tizimlarning yagonaligidan iboratdir. Boshqaruvchi 

tizim,  bu  yerda  moliyaviy  institutlarning  (tashkilotlarning)  to’plamidan 

                                                           

30

 

 O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining  2017-yil 2-sentyabrda imzolagan  “Valyuta siyosatini liberallashtirish bo’yicha 

birinchi navbatdagi chora-tadbirlar to’g’risida”gi Farmoni.

 

---

98 

(majmuidan)  iborat  bo’lgan  moliyaviy  tizimni  nazarda  tutsa,  boshqariladigan 

tizim esa pul munosabatlari to’plamidan (majmuidan) iborat bo’lgan moliyaviy 

tizimni  o’z  ichiga  oladi.  Bunda  moliyaviy  boshqaruv  jarayoni  bir  xil  tarzda 

bo’lmasdan, u bir tomondan, faqat obyektlarni boshqarishni emas, balki ikkinchi 

tomondan,  boshqaruv  subyektlarini  tashkil  qilishni  va  ular  faoliyatini 

takomillashtirishni ham o’z ichiga oladi. 

Eng  umumiy  ko’rinishda  moliyaviy  boshqaruv  tizimini  5-rasmdagidek 

tasavvur qilish mumkin.