Davlat uzb p65

QO‘SHMA VA JUFÒ SO‘ZLAR IMLOSI
24- mashq.
Gaplarni o‘qing, ulardagi qo‘shma va juft so‘zlarni
toping va alohida-alohida ustunlarga ajratib, daftaringizga
ko‘chiring.
1. Farg‘ona vodiysi osmono‘par tog‘lar bilan o‘ralgan.
2. Quyosh tog‘-toshlarni qizdirgan payt, ertapishar olmalar
qi p-qizil. 3. G‘o‘zapoyasi yig‘ib olingan daladan yoz-u qish
hosil olinadi. 4. Yosh-qari, erkak-ayol aralash-quralash bo‘lib
ko‘cha boshida to‘planishdi. 5. «Qo‘shariq» fermer xo‘jaligida
g‘o‘za obihayotga qondirilmoqda. 6. Ona-bola uy-joyni
yig‘ishtirib, sadarayhon atrofida dam olishdi. 7. Bu bo-
domqovoq qiz xushfe’l tabiati bilan katta-yu kichikning
olqishiga sazovor bo‘ldi.
32- topshiriq.
 
Lug‘atdan ikki va undan ortiq o‘zakli qo‘shma so‘zlarga
10 ta misol toping va ularning 4 tasi ishtirokida gaplar
tuzing.
Quyidagicha tuzilishdagi qo‘shma so‘zlar qo‘shib
yoziladi:
•
bir tushunchani bildiradigan va bir bosh urg‘u bilan
aytiladigan qo‘shma so‘zlar: 
belbog‘, asalari, oshqozon,
sheryurak, qashqargul
kabi;
•
xush, kam, ham, umum, bop, noma, xona, sifat, rang
,
baxsh
kabi so‘zlar yordamida yasalgan qo‘shma so‘zlar:
xushxabar, kamhosil, hamfikr, umumxalq, hammabop, tavsiya-
noma
kabi;
•
ikkinchi qismi 
-(a) r, -mas 
qo‘shimchalari bilan
tugaydigan qo‘shma so‘zlar: 
o‘rinbosar, cho‘lquvar,
ishyoqmas, qushqo‘nmas 
kabi;
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

46
•
keyingi qismi turdosh ot yoki 
obod
so‘zi bilan ifoda-
langan geografik nomlar: 
Amudaryo, Yangiyo‘l, Kosonsoy,
Yunusobod
kabi.
25- mashq.
Berilgan qo‘shma so‘zlarning tarkibini aniqlang va
imlosini tushuntirib bering.
Oqqo‘rg‘on, qushtili, tinchliksevar, umumjahon, baqa-
terak, makkajo‘xori, Sirdaryo, sovuqmijoz, devqomat, pir-
pirak, olmaqoqi, suvilon, bayramoldi, qo‘lbola, sohibjamol,
birpas, mingoyoq, xushhavo, qo‘ziqorin, bodomnusxa,
izzattalab.