Davlat tili haqida

egalik,mevasiz,kelishik.
xususiyat,bahri,bino.
tomon,xislat,o’rganmas.
to’tini,yasha,sanaladi.
14. So’zda uch undoshli so’zlar qaysi qatorda to’g’ri bo’g’inga bo’lib ko’rsatilgan?
silin- drik,kon- trakt.
fa- ktlar,fik- rlar
funks- ional,ban- droq
to’tini,yasha,sanaladi.
15.Qator undoshlar ishtirok etgan so’zlarni aniqlang.
test, shkaf, studiya
muammo, katta, achchiq
paxta, nimcha, o’simlik.
studiya ,nimcha, o’simlik
16.O’xshatish ma’nosini bildiruvchi so’z yasovchi qo’shimchani aniqlang.
–dek, - day, - cha.
–larcha, - tacha.
–man, - san, - dir.
–gan,kan,qan.
17.Gap urg’usi yana qanday nom bilan ataladi?
frazaviy urg’u
ohang urg’usi
ma’no farqlash urg’usi
mantiqiy urg’usi
18. Jamlovchi son hosil qiluvchi qo’shimchani aniqlang,
–la, - ov, - ovlon.
–ta, - dona.
–larcha, - tacha.
–dona, - tacha
19. Nutqning tovush tizimi tilshunoslikning qaysi bo’limida o’rganiladi?
Fonetika
Orfografiya
Orfoepiya
morfologiya

20. Tarkibida yunoncha “shakl” manosini ifodalovchi so’z ishtirok etgan atamani toping?

morfologiya
sintaksis
fonetika
leksikologiya
21. Og’zaki nutqning tovush tizimi yozma nutqda qanday berilishini o’rganuvchi tilshunoslik bo’limi qandqy nomlanadi?
Fonetika
Orfografiya
Orfoepiya
grafika
22. So’zlarning kelib chiqish, paydo bo’lish yo’llarini o’rganuvchi sohani toping?
Etimologiya
Leksikologiya
Leksikografiya
frazeologiya

23. Unli tovushlar tasnifiga ko’ra necha turga bo’linadi?

3 ta
4 ta
2 ta
5 ta
24. Bo’g’iz undoshiga qaysi harf kiradi?
H ,h
K, k
G’, g’
B,b
25. Undosh tovushlar tasnifiga ko’ra turga bo’linadi?
4 ta
3 ta
5 ta
2 ta
26. Tilning gorizontal harakatiga ko’ra old qator unli harflariga qaysilar kiradi?
A ,I ,E
A, o, u
O, u, o’
A, o
27. Labning ishtirokiga ko’ra lablangan unlilarga qaysi harflar kiradi? O’ ,U
O
A,o
I, u
28. Biz teatrga bormoqchimiz. Ushbu gapning kesimi qaysi mayldagi fe’l bilan ifodalangan?
ijro (xabar)
buyruq- istak
maqsad
shart
29. Qaysi qatordagi fe’l hozirgi zamonni bildiradi?
Yugurib turibdi
o‘qib chiqibdi
alqab yuboribdi
kulib gapiribdi
30. Quyidagi gapda qaysi zamon ma`nosi ifodalangan? Bugun 62- poezd bilan Buxoroga jo‘nab ketyapman.
O’tgan
hozirgi
kelasi
hozirgi va kelasi
31. Qorong‘ida dala aylanib, nimani ham ko‘rardingiz. Bu gapda qaysi zamon ma’nosi ifodalangan?
kelasi zamon
o‘tgan zamon
hozirgi zamon
hozirgi va kelasi zamon
32.Musobaqa g‘olibi minbarga ko‘tariladi (qarsaklar). Mustaqil O‘zbekistonning madhiyasi yangraydi. Ushbu gapda qaysi zamon ma’nosi ifodalangan?
kelasi zamon.
hozirgi zamon
o‘tgan zamon
- uzoq o‘tgan zamon
33..Narsa, belgi va harakatlar o‘rtasidagi aloqadorlik asosida ma’no ko‘chishi bu…?
Metonimiya
Sinekdoxa
kinoya
Metafora
34. Ma’nosi betaraf bo‘lgan, ko‘p qo‘llanadigan so‘z bu…?
dominanta
umumiy
xususiy
yakka
35. Leksikologiya nimani o‘rgatadi?
so‘zlarni, ularning lug‘aviy ma’nolarini;
o‘z turkumlarini, antonimlarni;
gapni, lug‘atlarning turlarini ;
so‘z birikmalarini, bir ma’noli so‘zlarni ;
36.Qaysi qatorda ko‘chma ma’noda qo‘llangan so‘z berilgan?
U soy yoqasidan pastga tomon qiyalab yurdi.;
ishi dunyoda baxtli bo‘lish uchun yashaydi;
Mehmon va mezbon allamahalgacha Lutfiy g‘azallarini zavq bilan o‘qishdi;
barmog‘imning tirnog‘i etidan ajrab ketdi
37. Qaysi ibora xo‘rlandi so‘ziga sinonim bo‘ladi?
+ oyoq osti bo‘ldi;
- tepa sochi tikka bo‘ldi ;
- yuragiga sig‘may qoldi;
- mum tishlab qoldi
38. Qaysi qatordagi juftlik o‘zaro sinonim hisoblanmaydi?
nufus- obro‘;
ko‘ppak- it;
ko‘lanka- soya;
nasim- shabada;
39.Qaysi qatordagi so‘zlarda ch tovushining jarangli jufti bor?
jo‘ja, jahon;
- prujina, jemper;
- jurnal, ajdar;
- choy, chavgon;
40.Qaysi so`zlarda tutuq belgisi unlini undoshdan ajratib aytilishini bildiradi?
+ sur'at, jur'at.
- she'r, ma'no;
- sa'va, ma'vo;
- mas'ul, fe'l ;
41. O‘zbek tilidagi qaysi so‘z turkumlari yasalish xususiyatiga ega?
+ Ot, sifat, fe’l, ravish.
- Ot, sifat, fe’l, olmosh.
- Ot, sifat, fe’l, son.
- Ot, sifat, fe’l, yordamchi so‘zlar.
42. Mustaqil so‘z turkumlari qaysilar?
+ Ot, sifat, son, olmosh, fe’l, ravish;
- Ot, sifat, son, olmosh, fe’l, ko‘makchi;
- Ot, sifat, son, olmosh, yuklama, ravish;
- Ot, sifat, undov so‘zlar, olmosh, fe’l, ravish.
43. Atoqli otlarning imlosi haqida bildirilgan qaysi hukm noto‘g‘ri?
+ xalqaro tashkilotlar nomlari tarkibidagi birinchi so‘z bosh harf bilan yoziladi
- bayram nomlari tarkibidagi birinchi so‘z bosh harf bilan yoziladi
- tarixiy sanalarning nomlari tarkibidagi birinchi so‘z bosh harf bilan yoziladi
- suv havzalari va inshootlari nomlari tarkibidagi birinchi so‘z bosh harf bilan yoziladi

44. Birdan ortiq so‘zning birikishidan yoki bog‘lanishida yasalgan so‘zlar bu…

+ qo‘shma so‘zlar;
- juft so‘zlar;
- takror so‘zlar;
- modal so‘zlar
45. Grammatik ma’nosiz, faqat leksik (lug‘aviy) ma’no bildiruvchi til birligi nima deb hisoblanadi?
+ leksema
- grammatik
- leksis
- morfologiya
46.Qaysi qatordagi so’zlarda urg’u oxirgi bo’g’inga tushmaydi?
+ balki,zero,yangi,doim,bari
- qazilma,tuna,qatlama,bostirma
- a va b javoblar to’g’ri
- to’g’ri javob yo’q
47. Urg’u olmasligiga ko’ra farqlanuvchi omonim-m qo’shimchasiga ta’rif qaysi qatorda berilgan?
+ – ma felning bo’lishsiz shaklini yasovchi,lug’aviy shakl yasovchi.
- –ma ot yasovchi qo’shimcha.
- –ma sifat yasovchi qo’shimcha.
- – ma son yasovchi
48. Urg’u birinchi bo’g’inga tushgan so’zlarni toping.
+ nimpushti,timqora,lang ochiq.
- o’rikzor,bolalar,dala.
- pillakor,musobaqa,ko’ylak.
- timqora,lang ochiq, pillakor
49. Yopiq bo’g’inli so’zlar qatorini aniqlang.
+ yillarkim,shaksiz, to’xtam.
- mayda, dunyo, bozor
- dona ,behayo ,yasama
- yillarkim, behayo ,yasama
50. Ochiq bo’g’inli so’zlarni aniqlang.
+ to’tini,yasha,sanaladi.
- kuldir,o’rtoq,chiqqan
- shahar,bilak,qo’shimcha
- egalik,mevasiz,kelishik.
51 Qaysi qatordagi so’zlarda lablanmagan olsi qator unlilar ishtirok etgan.
+ egalik,mevasiz,kelishik.
- xususiyat,bahri,bino.
- tomon,xislat,o’rganmas.
- to’tini,yasha,sanaladi.
52. So’zda uch undoshli so’zlar qaysi qatorda to’g’ri bo’g’inga bo’lib ko’rsatilgan?
+ silin-drik,kon-trakt.
- fa-ktlar,fik-rlar
- funks-ional,ban-droq
- to’tini,yasha,sanaladi.
53.Undosh tovushni hosil qilishda o’pkadan chiqayotganhavo qaysi joylarda to’siqqa uchraydi?
+ bo’g’iz bo’shlig’i,og’iz bo’shlig’i,til.
- ochiq og’iz bo’shlig’I,burun.
- un paychalari,lab tanglay.
- og’iz bo’shlig’i,til.
54. Berilgan k va q bilan tugagan so’zlarga egalik qo’shimchasi im qo’shilganda tovush o’zgarmaydigan so’zlarni aniqlang.
+ nok,chok,erk, parik
- qiynoq, sanoq, tilak
- og’riq, ko’ylak, bilak
- arzon,ariza,dgul,bayram, sanoq
55.Tarkibi unli va jarangli undoshdan iborat so’zlarni aniqlang.
+ arzon,ariza,dgul,bayram.
- ko’cha,barometr,volida
- oftob,maydon,dorboz
- nok,chok,erk, parik,erk
56. Berilgan so’zlardagi tushirib qoldirilgan harf o’rniga f harfi mos keladigan so’zlar qatorini toping.
+ na* as, inso* , ziyo* at.
- ka* tar, * ilik, o* qat.
- a* tomobil, *asl, a* zal.
- o* qat, ziyo* at, a* zal
57. Qator undoshlar ishtirok etgan so’zlarni aniqlang.+ test, shkaf, studiya
muammo, katta, achchiq
paxta, nimcha, o’simlik.
studiya ,nimcha, o’simlik
58. O’xshatish ma’nosini bildiruvchi so’z yasovchi qo’shimchani aniqlang.
–dek, -day, -cha.
–larcha, -tacha.
–man, -san, -dir.
–gan,kan,qan.
59. Gap urg’usi yana qanday nom bilan ataladi?
frazaviy urg’u
ohang urg’usi
ma’no farqlash urg’usi
mantiqiy urg’usi
60. Jamlovchi son hosil qiluvchi qo’shimchani aniqlang,
–la, -ov, -ovlon.
–ta, -dona.
–larcha, -tacha.
-dona, -tacha
61. Ustsegment birliklar nimalarni o’z ichiga oladi?
+ urg’u,so’roq,buyruq,darak,his-hayajon.
ketma-ket joylashgan bo’linuvchanlik xususiyatiga ega tovushlar.
so’z turkumlar.
Urg’u so’z turkumi
62. O’zbek tilida gap urg’usiga ega bo’lgan so’z nimadan oldin joylashadi.
kesimdan oldin.
egadan oldin
sifatdan oldin.
Ravishdan oldin.
63. Nutqning tovush tizimi tilshunoslikning qaysi bo’limida o’rganiladi?
fonetika
orfagrafiya
orfoepiya
morfologiya

64.Tarkibida yunoncha “shakl” manosini ifodalovchi so’z ishtirok etgan atamani toping?

morfologiya
sintaksis
fonetika
leksikologiya
64.Og’zaki nutqning tovush tizimi yozma nutqda qanday berilishini o’rganuvchi tilshunoslik
bo’limi qandqy nomlanadi?
fonetika
orfografiya
orfoepiya
grafika
65. So’zlarning kelib chiqish ,paydo bo’lish yo’llarini o’rganuvchi sohani toping?
etimologiya
leksikologiya
leksikografiya
frazologiya
66. Bo’g’iz undoshiga qaysi harf kiradi?
H ,h
K ,k
G’,g’
B ,b

67. Undosh tovushlar tasnifiga ko’ra turga bo’linadi?

4 ta
3 ta
5 ta
2 ta
68. Tilning gorizontal harakatiga ko’ra old qator unli harflariga qaysilar kiradi?
A ,I ,E
A ,O, U
O ,U,O’
A, O
69. Labning ishtirokiga ko’ra lablangan unlilarga qaysi harflar kiradi?
O’ ,U
O
A ,O
I ,U
70. Fonologiya uchun ikki tovushni taqqoslaganda ularning qaysi belgilari ahamiyatli sanaladi?
ularni bir-biridan farqlash uchun xizmat qiladigan belgilar
ular uchun umumiy bo’lgan belgilar
ularga o’xshash belgilar
ularning artikulatsion belgilari
71.Qaysi undosh tovush pastki lab bilan ustki tish orasida hosil bo’ladi?
f
d
s
r
72. Qorishiq undosh tovushlar berilgan qatorni toping?
ch,j
m ,n, ng
j ( dj), sh, f
ng ,r, l
73. X tovushig to’g’ri tavsif berilgan javobni toping?
chuqur til orqa,sirg’aluvchi, jarangsiz undosh tovush
bo’g’iz,sirg’aluvchi, jarangsiz undosh tovush
chuqur til orqa, sirg’aluvchi, jarangli undosh tovush
portlovshi, jarangsiz undosh tovush
74. F undoshiga tug’ri tafsif berilgan javobni aniqlang?
+ Lab-tish, sirg’aluvchi jarangsiz undosh tovush bulib, faqat olinma suzlarda uchraydi
lab-lab, portlovchi, jarangsiz undosh tovush
Lab-tish, portlovchi, jarangli undosh tovush
lab-lab, portlovchi, jarang undosh tovush
75. Qaysi qatordagi barcha suzlarda jurnal suzidagi jaranglisiining jarangsiz jufti qullangan?
osha, qusha, shish
chalg’i, kuch, shox
tosh, bosh, kuch
acha, kucha, hipcha
76. Hosil bo’lish urniga ko’ra b hamda p undosh tovushlariga to’g’ri tasvsif berilgan qatorni toping?
+ b-lab undoshi, lab-lab; p-lab undoshi lab-lab
b-jarangli undosh; p-jarangsiz undosh
b-jarangli undoshining jarangsiz jufti p-undoshidir
to`g`ri javob yo`q
77. Hosil bo’lish usuliga ko’ra q hamda g’ undosh tovushlariga to’g’ri tasvsif berilgan qatorni toping?
q-portlovchi undosh; g’-sirg’aluvchi undosh
q-til undoshi, chuqur til orqa g’ til undoshi chuqur til orqa
q va g’ – bug’iz undoshlari
g’-jarangli undosh, q- jarangsiz undosh,
78. K undoshiga to’g’ri tavsif berilgan qatorni toping?
til orqa portlovchi jarangsiz undosh tovush
chuqur til orqa sirg’aluvchi jarangsiz undosh tovush
til orqa sirg’aluvchi jarangsiz undosh tovush
til oldi, portlovchi jarangsiz undosh tovush
79. Nutq tovushlarining hosil bo’lishida faol ishtirok etuvchi nutq azolari qaysi qatorda berilgan?
Til,tovush paychalari,lablar
Pastki jag,kekirdak,til,lablar
Burun,kichik til,lablar
Lab, pastki jag’
80. Qaysi undosh tovushda lablar bir biriga yaqinlashganda oradagi tirqishdan sirg’alib chiqadi?
s
d
k
p
81. Faqat ovoz(un)dan hosil bo’luvchi undoshlar qatorini ko’rsating?
bunday undoshlar yo’q
b,g,d,z,j,l
z,h,m,d,ng
a,o,u,e,i,o
82. Qaysi qatordagi so’zlarda ch tovushining jarangli juftlari bor?
choy,chavgon
jurnal,ajdar
prujina,jemfer
jo’ja,jahon

83. Qaysi qatordagi so’zlar talaffuz qilinganda,bir burun tovush boshqasiga almashishi mumkin?

shanba,yonbosh
kitob,daftar
zarur,maktab
vazn, irq
84. Qaysi qatordagi so’zlarda qo’sh undoshli tovushining jarangli jufti bor?
jurnal,ajdar
jo’ja,jahon
jayron,jasur
darhon, jajji
85.Qaysi qatordagi so’zlar qo’sh undoshli yozilsa ham,talaffuz qilinganda bitta undosh aytiladi?
kongres,million
pilla,tilla
avval,tajjub
Jiqqa, olma
86. Qaysi qatordagi so’z talaffuz qilinganidek yozilsa mano butkul o’zgaradi?
farzand
dasht
juft
tort
87. Hosil bo’lish o’rniga ko’ra b hmda p undosh tovushlariga to’g’ri tafsif berilgan qatorni toping.
b-jarangli undosh, p-jarangsiz undosh
b-lab undoshi,lab-lab. p-til undoshi.
a va b javoblar to’g’ri
p-jarangsiz undosh
88. f undoshiga qaysi qatorda to’g’ri tavsif berilgan?
lab-tish sirg’aluvchi, jarangsiz undosh tovush.faqat olinma so’zlarda uchraydi
lab-lab portlovchi jarangsiz undosh tovush
lab tish portlovchi jarangsiz undosh tovush
jarangsiz undosh emas
89. Hosil bo’lish usuliga ko’ra q hamda g’ undosh tovushlariga to’g’ri tavsif berilgan qatorni toping?
q til undoshi,chuqur til orqa, g’ til undoshi chuqur til orqa.
q va g’ bo’g’iz undoshlari
g’ jarangli undosh,q jarangli undosh
h va g’ bo’g’iz undoshlari