Davlat pedagogika

Ilk o‘spirinlik davrida psixik rivojlanish xususiyatlari

№	Ilk o‘spirinlik davrida o‘g‘il va qiz bolalarga xos bo‘lgan psixologik xususiyatlar
1	O‘zi kabi jinsga mansub odamlar orasidan do‘st tanlash ehtimolining pasayishi, ammo tanishlar sonining ortishi
2	Do‘st sifatida tengdoshlardan keyingi o‘rinda Yoshi kattaroq odamlarga ko‘proq ixtiyor berilishi
3	SHaxsiy kundaliklarda emotsional kechinmalar tavsifining nisbatan katta o‘rin egallashi
4	Jinslararo munosabatlarda ma’naviy yaqinlik ehtiyojining nisbatan kechroq etilishi
5	Haqiqiy do‘stlikning mavjudligiga nisbatan optimistik munosabat darajasining ortishi
6	Kasb tanlashda shaxsiy imkoniyatlarga nisbatan tanqidchanlik darajasining yuqoriroq bo‘lishi
7	Kasbiy orientatsiyada ijtimoiy-gumanitar va badiiy yo‘nalishlarning ustunlik qilishi
8	YAxshi ko‘riladigan o‘qituvchining insonni tushunish qobiliyati otaning shunday qobiliyatidan yuqoriroq baholanishi
9	Kelajakda tanlanadigan kasbga nisbatan qo‘yiladigan talablar darajasining yuqori bo‘lishi
10	Bilish sohasidagi qiziqishlarda aniqlik va differensiatsiyaning nisbatan yuqori bo‘lishi

Javoblar maydoni
O‘g‘il bolalar					Qiz bolalar
1√	2	3	4√	5	1	2√	3√	4	5√
6√	7	8	9√	10√	6	7√	8√	9	10

XIII TOPSHIRIQ

Ta’lim jarayonida qo‘llanuvchi ko‘rgazmali qurol va vositalarning turlari

№	Ko‘rgazmali qurol va vositalardan namunalar	Ko‘rgazmalilik turlari
1	CHizmalar, sxemalar	Predmetli ko‘rgazmalilik
2	Ko‘rgazmali tajribalar	2	6
3	Og‘zaki misollar	Tasviriy ko‘rgazmalilik
4	Jadvallar, diagrammalar	1	4
5	Obrazli nutq	Nutqiy ko‘rgazmalilik
6	Ekskursiyalar, sayohatlar	3	5

XIV TOPSHIRIQ

Ta’lim jarayonida o‘quvchilar o‘quv motivatsiyasi muammosi

1-Vazifa

№	O‘quv motivlariga tayanch bo‘ladigan omillar	O‘quv motivlariga quvvat beruvchi Manbalar
1	SHaxsning faollikka bo‘lgan ehtiyoji	Ichki manbalar
2	SHaxsning hayotiy ideallari	1	2	3	4	5	6
3	SHaxsga jamiyat qo‘yuvchi talablar	Tashqi manbalar
4	SHaxsning axborotga bo‘lgan ehtiyoji	1	2	3	4	5	6
5	SHaxsning qiziqishlari	SHaxsiy manbalar
6	SHaxsni qurshab turgan shart-sharoit	1	2	3	4	5	6

2-Vazifa

№	Muvaffaqiyatga intilish yoki muvaffaqiyatsizlikdan qochishga motivlashgan o‘quvchining xususiyatlari	Muvaffaqiyatga erishishga intilish motivi	Muvaffaqiyatsizlikka uchrashdan qochish motivi
1	Faoliyat samaradorligi tashqi nazoratga unchalik bog‘liq emasligi	√
2	Mas’uliyatli topshiriqlarni bajarishda ulardan voz kechishga yordam beruvchi sabablarni qidirish		√
3	Ekstremal maqsadlarni, ya’ni yoki o‘ta oson, yoki juda qiyin maqsadlarni o‘z oldiga qo‘yish		√
4	Vaqt tanqisligi sharoitida muammoli mazmundagi topshiriqni bajarishda ish samaradorligining odatda ortishi	√
5	Muvaffaqiyat va muvaffaqiyatsizlik ketma ket ro‘y berganda muvaffaqiyatga mubolag‘ali bahoning berilishi		√
6	Ko‘pincha murakkablik darajasi o‘rtacha yoki biroz yuqori bo‘lgan maqsadlarni o‘z oldiga qo‘yish	√
7	Biror topshiriqni bajarishda muvaffaqiyatsizlik ro‘y berganda unga qiziqishning ko‘pincha ortishi	√
8	Muvaffaqiyat va muvaffaqiyatsizlik ketma ket yuz bersa muvaffaqiyatsizlik mubolag‘ali darajada baholanishi	√
9	Vaqt tanqisligi sharoitida muammoli mazmundagi topshiriqni bajarishda ish samaradorligi odatda pasayishi		√
10	Biror topshiriqni bajarishda muvaffaqiyatsizlik ro‘y berganda unga qiziqishning ko‘pincha kamayishi		√

XV TOPSHIRIQ

Ta’lim samaradorligiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar

№	Ta’lim samaradorligiga ta’sir ko‘rsatuvchi tashqi omillar	№	Ta’lim samaradorligiga ta’sir ko‘rsatuvchi tashqi omillarning tavsifi
1	O‘quv materialining shakli	1	O‘quv materialida aks etuvchi ma’lumotlarda ifodalunuvchi omil
2	O‘quv materialining emotsional xususiyatlari	2	O‘quv materialining qanday ko‘rinishda taqdim etilishida ifodalanuvchi omil
3	O‘quv materialining hajmi	3	O‘quv materialini o‘zlashtirishga sarf etiladigan vaqt va xatolar miqdorida ifodalanuvchi omil
4	O‘quv materialining anglanganlik darajasi	4	O‘quv materialini o‘zlashtirish muayyan vazifalarni hal etishga qanchalik kerakligida ifodalanuvchi omil
5	O‘quv materialining mazmuni	5	O‘quv materialini tushunish shaxs tegishli bilimlarga qanchalik egaligiga bog‘liqligida ifodalanuvchi omil
6	O‘quv materialining ahamiyat darajasi	6	O‘quv materialinining tarkibiy qismlari o‘rtasidagi aloqa qanday o‘rnatilishida ifodalanuvchi omil
7	O‘quv materialining murakkablik darajasi	7	O‘quv materiali tarkibiga kiruvchi alohida elementlar miqdorida ifodalanuvchi omillar
8	O‘quv materialining tarkibiy tuzilishi	8	O‘quv materiali shaxsda qanchalik muayyan his-kechinmalarni uyg‘otishida ifodalanuvchi omillar

Javoblar maydoni
1 2	2 8	3 7	4 5	5 1	6 4	7 3	8 6

XVI TOPSHIRIQ

O‘quvchilar xulq-atvorining salbiy shakllari

va ularning sabablari

№	Salbiy xulq-atvor sabablari	Salbiy xulq-atvor shakllari	Javoblar Maydoni
1	Bolaning faqat og‘ir, balki nisbatan engil mehnat faoliyati ham ota-ona tomonidan chegaralanishi	Qaysarlik	5	6
2	Bolaning ortiqcha maqtanchoqligi, gapdonligi, o‘ziga e’tibor qaratish, boshqalarni hayratlantirish istag
3	Bolaning to‘g‘ri yo‘nalishda ro‘yobga chiqarilmay kelayotgan ichki jo‘shqinligi, tashabbuskorligi	YOlg‘onchilik	2	7
4	Bolaning jasurlik, mardlik asida nima ekanini noto‘g‘ri tushunishi
5	Bolaning mustaqillikka intilishi, shaxsiy xohish-irodasini namoyish etishga noo‘rin urinishi	Dangasalik	1	10
6	Bola tashabbuskorligining kattalar tomonidan qo‘pol va asossiz ravishda cheklanishi
7	Bolaning jazo hamda ta’qibdan xavotirlanishi va qo‘rqishi	Qo‘rslik	8	9
8	Bolaning kattalar tomonidan nohaq ravishda ayblanishi
9	Bolaning ochiq samimiy munosabat bilan dangallik, cho‘rtkesarlikning o‘zaro farqini yaxshi tushunmasligi	Intizomsizlik	3	4
10	Bolaning harakatlariga o‘qituvchi tomonidan etarli e’tibor va rag‘bat ko‘rsatilmasligi

XVII TOPSHIRIQ

SHaxs o‘zini-o‘zi tarbiyalashining Yosh bilan bog‘liq xususiyatlari

№	O‘zini-o‘zi tarbiyalash yo‘nalishlari	Yosh davrlari
		O‘smirlik davri	Ilk o‘spirinlik davri	O‘spirinlik- etuklik davri boshi	Etuklik davri o‘rta bosqichi
1	Axloqiy o‘zini-o‘zi tarbiyalash		√
2	Jismoniy o‘zini-o‘zi tarbiyalash	√
3	Ijtimoiy o‘zini-o‘zi tarbiyalash				√
4	Kasbiy o‘zini-o‘zi tarbiyalash			√
5	Irodaviy o‘zini-o‘zi tarbiyalash	√