Davlat ish yuritish O‘qituvchi nutqi madaniyati

Davlat ish yuritish
1. O‘qituvchi nutqi madaniyati –

J: Ammaliyjihatdan xilma – xil muammolarni tadqiq qiluvchi fan

2. Da’vo xati qaysi hujjatlar turkumiga kiradi?

J: javoblar noto’g’ri

3. Hujjatlar matni nechinchi shaxs tomonidan yoziladi?

J: Birinchi va ikkinchi shaxs tilidan

4. Til birliklarining og’zaki nutq jarayonida adabiy til me’yoriga muvofiq kelishi deganda qaysi me’yor tushuniladi?

J: Talaffuz me’yori

5.Adabiy tilning yozma shakliga xos bo’lib, muayyan nutqiy qolip, qa’tiy odat tusiga kirib qolgan shakllarga ega bo’lgan nutq uslubi…

J: Rasmiy uslub

6.Rus tlil nutq madaniyati nazaryasi asoschisi

J: M. Lomonosov

7.Har bir fan sohasining o’ziga xos atamalariga tayanuvchi uslub…

J: ilmiy uslub

8.Tashkiliy hujjatlar tarkibini aniqlang.

J: Shartnoma , guvohnoma, nizom – ustav

9. “ Ochiq xat” qanday hujjatlar turiga kiradi?

J: xizmat yozishmalari.

10. Barcha uslublarda qo’llanadigan so’zlar qanday so’zlar hisoblanadi?

J: usluniy xoslangan so’zlar

11. Ko’pchilikni yoki ma’lum guruhdagi shaxslarni yaqin orasi (kelgusida) bo’ladigan biron – bir tadbir – majlis, uchrashuv, suhbat, qiluvchi yozma xaborot … ushbu ta’rif qaysi hujjat turiga nisbatan berilgan?

J: e’lon
12. Yo’riqnoma qaysi hujjatlarga kiradi?

J: Tashkiliy
13. E’lon qaysi hujjatlar turkumiga kiradi?

J: Ma’lumot – axborot

14. Yaxlit bir sistema asosida tuzilgan , fikrlar rivoji izchil bo’lgan, har bir so’z, ibora aniq maqsadga muvofiq ravishda ishlatiladigan nutq deganda nutqning qaysi sifati tushuniladi?

J: Mantiqiylik

15. “Erdam boshi til” maqoli qaysi yozma yodgorlikda keltirilgan?

J: “Qutadg’u bilik”

16. Axborot berish va ta’sir qilish qaysi uslubga xos xususiyat hisoblanadi?

J: publitsistik uslub

17. Buyruqdan ko’chirma qaysi hujjatlar turkumiga kiradi?

J: farmoyish

18. Odob-

J: muomalada o’zini tuta bilish.

19. Tollar ko’m – ko’k soch popuklari qizlarning mayda o’rilgan kokillariday selkillab tushmoqqa boshladi. Berilgan gap uslubinoi aniqlang.

J: badiiy uslub

20. So’rov xati qaysi hujjjatlar turkumiga kiradi?

J: Javoblar noto’g’ri

21. Bo’lgan voqea yoki mavjud holatlarni bildirish – axborot berish mazmunini ifodalaydigan hujjat qaysi?

J: ma’lumotnoma

22. “Xizmat yozishmalari” ga nimalar kiradi?

J: Taklifnoma, telegramm

23. Gaplar orasida matiqiylikning buzilmasligiga saba qaysi javobda berilgan?

J: Leksik – semantic va sintaktik me’yorlarga e’tiborsizlik

24. Davrning ijtimoiy –siyosiy dolzarb masalalarini jo’shqinlik bilan aks ettiruvchi uslub qanday uslub sanaladi?

J:publistik uslub

25. Tariximizda saroy va umuman yirik mahkamalarda yozuv ishlarini olib boruvchilar nima deb atalgan?

J: Munshiy

26. To’g’ri talaffuz me’yorlarini o’rganuvchi tilshunoslik bo’limi…

J: orfoepiya

27. Muassasalar, tashkilotlar va jamoat birlashmalaro muhrlari, tamg’alari, ish qog’ozlarining matnlari davlat tilida bo’ladi … Ushbu qoida davlat tili haqidagi qonunning qaysi moddasiga tegishli?

J: 19-modda

28. Bir degani ikki demak xush emas, So’z chu takror topti dilkash emas. (A. Navoiy) Ushbu misralarda nutq odobining qaysi kurinishi o’z ifodasini topgan?

J: Takrorlarga yo’l qo’ymaslik

29. Ma’lumot – axborot hujjatlari tarkibini aniqlang?

J: Ariza, dalolatnoma, hisobot

30. “Sen shunday so’zlaginki, seni har bir kishi tushuna olsin” degan fikr muallifi kim?

J: Kvintilian

31. Hujjat tili qaysi turkumiga oid so’zlar ko’p qo’llanadi? 1) ot 2) sifat 3) fe’l 4) ravish
J:1) Ot
32. Hujjatlar mohiyati va maqsadiga ko’ra asosan qaysi so’z turkumlari ko’p qo’llanadi?

J: Darak va buyruqlar

33.Semantik uslubiy norma(ma’no normasi) nimalarda o’z ifodasini topadi?

J: Izohli lug’atlarda , ikki tillik va atamalar lug’atlarida

34.Bayonnomadan ko’chirma qaysi hujjatlar turkumiga kiradi?

J: Ma’lumot – axborot hujjatlari

35. “Olma”so’zining birinchi bo’g’iniga urg’u tushsa qanday ma’no ifodalaydi?

J: Harakat

36. Davlat tili haqidagi qonun necha moddadan iborat?

J: 24 moddadan iborat

37. Ilmiy uslubga xos xususiyat xato keltirilgan javobni toping?

J: kapalakday kelib, qoshingga qo’nib, ko’zingga termulib umrim o’tsaydi

38. Hujjatlar mazmuniga ko’ra nechiga bo’linadi?

J:2
39. Mark Fabiy Kvintilianning asari to’g’ri berilgan javobni aniqlang?

J: “Notiq bilim haqida”
40. Davlat tili haqidagi qonunga qaysi yili o’zgartirish va qo’shimchalar kiritilgan?

J: 1995-yil 21-dekabr

41. Qaysi qatordagi gapda semantic uslubiy norma buzilgan?

J: Opangdan mujda keldimi?

42.Hujjat matni asosan qanday talablarga javob berishi kerak?

J: Aniqlik, ixchamlik, lo’ndalik, mazmuniy to’liqlik

43.Vasiyatnoma qaysi hujjatlarga turkumiga kiradi?

J: Ma’lumot – axborot

44.Hujjatlar mohiyati va maqsadiga ko’ra qaysi so’z turkumlari deyarli qo’llananmaydi?

J: So’roq va undov gaplar

45. Og’zaki nutq texnikasini ta’milovchi vositalarga qaysilar kiradi?

J: Nafasdan foydalanish, tovush tembrlarini yaxshilash, diksiyaga e’tibor berish, ohang kabilar.

46. QAysi hujjat turi faqat bir nusxada tuziladi?

J:Tilxat
47. “Avzoyi” so’zi qaysi tildan olingan?

J: Arabcha
48. Urg’uning asosiy vazifasi nima?

J: So’zlarning ma’nolarini farqlash

49.Badiiy uslubning muhim belgilari keltirilgan qaqtorni ko’rsating?

J: Obrozlik va estetik ta’sir etish.

50. Xizmat sohasidagi, xizmatga aloqador masalani , uning ayrim jihatlarini yozma izohlovchi va muassasa (bo’lim) rahbariga ( ichki) yoki yuqori tashkilotga (tashqi) yo’llanuvchi hujjat turini aniqlang?

J: Tushuntirish xati

51. Mutassislarning fikricha, insonlar yuzma – yuz turishganida axbotorning necha foizini ularning tashqi ko’rinishidan aniqlash mumkinligini ta’kidlaganlar.

J: 90%
52. Nutqda aks etgan mavjudlikning narsa va hodisalar doirasi bilan nutq mazmunining munosabatida ko’rinadigan aniqlik turi qaysi?

J: Voqea aniqligi
53. Ot bu go’zal ovozning shirin kuylari ostida boshini quyi solib, bo’yinini asta – asta likillatib, bitta- bitta qadam bosardi. Ushbu jumla uslubi to’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang?

J: Badiiy uslub

54. “Ish yuritish” so’zi qaysi tildan tarjima qilingan?

J: Rus tilidan

55. O’zbek tili nutq madaniyatiga bag’ishlangan birinchi ilmiy konferensiya qachon bo’lib o’tgan?

J: 1969 yil

56.Balog’a(t) bu –

J: Chechanlik va notiqlik

57. Ma’lumot – axborot hujjatlari tarkibini aniqlang?

J: Ariza, tilxat, vasiyatnoma

58. Nutqda bayon etilgan fikrning qismlari va alohida fikrlarning o’zaro mutanosibligi… deb yuritiladi?

J: O’rinlilik

59.Umumiy me’yor –

J: O’zbeklar nutqining qardosh tillardan ajratib turuvchi me’yor.

60. “Jismning harakati to’liq takrorlanadigan eng kichik vaqt oralig’i tabranishlar davri deyiladi”. Ushbu jumla qaysi uslubga xos?

J: Ilmiy uslub

61. Ugush so’zlama so’z biror so’zla oz, Tuman so'z tugunni bu bir so'zla yoz. Yusuf Xos Xojib ijodiga xos bu misralarda nutq odobining qaysi ko’rinishi o’z ifodasini toping?

J: O’rinli gapirish

62.Xususiy me’yor –

J: muayyan nutq shakllarida amal qiladigan me’yorlar bo’lib, umumiy me’yorning nutqiy ko’rinishi.

63.Aniqlikning ikki turi bor. Ular qaysilar ?

J:Belgilangan aniqlik va belgilanmagan aniqlik

64.Quyidagi fikrlarning qaysi biri to’g’ri ?

J: Hzar bir davr adabiy tilining o’z normalari bo’ladi.

65.Quyidagi me’yorlardan qaysi biri o’zgaruvchi me’yor hisoblanadi?

J: Fonetik me’yor

66. O’rta Osiyo nutq madaniyati asoschilar –

J: Beruniy , Farobiy , Xorazmiy, Kaykovus, Yusuf Xos Xojib, Ahmad Yugnakiy, Navoiy, Bobur

67.Talaffuz me’yori qaysi holatlarda buziladi?

J: O’zlashgan so’zlar talaffuzini yaxshi bilmaslik tufayli

68.Nutq madaniyati masalalari qamrab olingan “Ritorika” asrining muallifi kim?

J: Aristotel

69. So’zlashuv uslubi ko’pincha dialogic nutqda namoyon bo’ladi.

J: Adabiy til me’yorlariga so’zlashuv uslubi oddiy so’zlashuv uslubi

70. Quyidagilardan qaysi birini og’zaki nutqning ko’rinishlari sifatida olish mumkin? 1. Kundalik so’zlashuv nutqi . 2. Targ’ibotlar (notiqlik ) nutqi . 3. Radio va televidenie nutqi. 4. Sahna nutqi

J: 1,2,3,4

71. Lug’aviy me’yorga qaysi qator to’g’ri ta’rif berilgan?

J: Tilning yashash va amal qilish imkonyatlariidan kelib chiqib, so’z tanlash imkonyatlari

72. Navoiy ijodiga xos qaysi hikmatli so’zda yaxshi so’zlashning san’at ekanligini o’z ifodasini topgan?

J: Erdin so’z hunar, enchidin bo’z.

73.