“Давлат бюджети” фани 3-мавзу: “Давлат бюджети даромадлари тизими”

Ўзбекистон Республикаси ҳудудида қуйидаги солиқлар белгиланади (СК 17-модда)

• 1) қўшилган қиймат солиғи;
• 2) акциз солиғи;
• 3) фойда солиғи;
• 4) жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи;
• 5) ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ;
• 6) сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ;
• 7) мол-мулк солиғи;
• 8) ер солиғи;
• 9) ижтимоий солиқ.

Солиқларни гуруҳлаш мезонлари

Солиққа тортиш объектига кўра солиқларнинг гуруҳланиши:

• товарлар (ишлар, хизматлар) оборотидан олинадиган солиқлар;
• даромаддан олинадиган солиқлар;
• мол-мулк қийматидан олинадиган солиқлар;
• ер майдонига қараб олинадиган солиқларларга бўлинади.

Иқтисодий мазмун-моҳиятига кўра солиқларнинг гуруҳланиши

Бюджет тизими бўғинлари даромадларини шакллантиришига кўра

Қуйидаги солиқ турлари туманлар ва шаҳарлар бюджетларига тўлиқ ўтказилади:

• жисмоний шахслардан олинадиган мол-мулк солиғи;
• жисмоний шахслардан олинадиган ер солиғи;
• жисмоний шахсларнинг мол-мулкини ижарага беришдан оладиган йиллик даромадлари бўйича декларацияга асосан тўланадиган ҳамда якка тартибдаги тадбиркорлар томонидан тўланадиган даромад солиғи;
• сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ, бундан электр станциялари томонидан тўланадиган солиқ мустасно;
• қурилиш материаллари бўйича ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ, бундан цемент хом ашёси ва цемент ишлаб чиқаришда фойдаланиладиган оҳактош мустасно.

• Давлат бюджетининг носолиқли даромадлари

• давлат мулкидан фойдаланишдан олинган даромадлар

• бюджет ташкилотлари томонидан кўрсатилган ҳақли (тўловли) хизматлардан келган даромадлар

• фуқаролик-ҳуқуқий, маъмурий ва жиноий чораларни қўллаш натижасида олинган маблағлар, жумладан, жарималар, конфискациялар, компенсациялар ва давлат субъектларига етказилган зарарларни тиклаш бўйича олинган маблағлар ва мажбурий ундирилган бошқа маблағлар

• молиявий ёрдам кўринишидаги даромадлар (бюджет ссудалари ва бюджет кредитларидан ташқари)

• бошқа носолиқли даромадлар

• Бюджет даромадларининг таркибига тушумларнинг қуйидаги кўринишлари ҳисобга олиниши мумкин:

• давлат мулкини вақтинчалик фойдаланишга бериш натижасида ижара ҳақи ёки бошқа кўринишда олинадиган маблағлар

• кредит муассасаларидаги ҳисоб варақларида бюджет маблағларининг қолдиғи бўйича фоизлар кўринишида олинадиган маблағлар

• давлат мулкига тегишли бўлган мол-мулкни гаровга ёки ишончли бошқарувга беришдан олинадиган маблағлар

• қайтариш ва ҳақ олиш асосида бошқа бюджетларга, хорижий давлатларга ёки бошқа юридик шахсларга берилган бюджет маблағларидан фойдаланганлик учун ҳақ

• давлатга қисман тегишли бўлган хўжалик жамиятлари устав капиталининг ҳиссасига ёки акциялар бўйича дивидентларга тўғри келадиган фойда кўринишидаги даромадлар

• давлат унитар корхоналари фойдасининг бир қисми (солиқлар ва йиғимлар тўғрисидаги қонунчиликка мувофиқ тўланган солиқ ва йиғимлардан сўнг)

• давлатга тегишли бўлган мол-мулкдан фойдаланиш натижасида олинадиган қонунчиликда кўзда тутилган бошқа даромадлар