Давлат бюджети даромад қисми параметрларининг шаклланиши

Davlat byudjeti daromadlari tizimi

Давлат бюджети даромад қисми параметрлари

• Кутилаётган молия йили учун даромадлар параметрлари Ўзбекистон солиқ ва бюджет сиёсатининг асосий йўналишларига ҳамда қонунчиликка киритилиши кутилаётган ўзгартиришларга асосланади;
• Даромадлар прогнози солиқли ва солиқсиз даромадлар моддалари бўйича амалга оширилади;
• Базис йил деб охирги ҳисобот даври ҳисобланади;

Давлат бюджети даромалари шакланишининг асосий босқичлари

• Ҳисоб-китобларни амалга ошириш учун ахборотлар базасини тайёрлаш:
• Асосий макроиқтисодий кўрсаткичлар;
• Реал сектор корхоналарининг молиявий ҳолати таҳлили;
• Мамлакатдаги солиқ юки даражаси;
• Аҳоли даромадлари, жамғармалари ва истеъмоли кўрсаткичлари;
• Давлат бюджетининг ўтган ҳисобот даври ижроси кўрсаткичлари

• Давлат бюджети даромадаларининг прогнози:
• Ўтган даврда ҳақиқатда келиб тушган даромадлар;
• Солиқ ставкалари ва тарифлардаги ўзгартиришлар;
• Солиққа тортиладиган базанинг ўзгариши;
• Ҳудудлар солиқ салоҳиятини баҳолаш;

Давлат бюджети даромадлари прогнозлаштириш усуллари

• Тўғри усули. Бунда макроиқтисодий кўрсаткичлари ва басис даврда ҳақиқатда келиб тушган даромадлар тушумига боғланади.
• Солиққа тортиладиган базани аниқлаш усули. Бунда солиққа ториладиган база аниқланади ва ундан имтиёзлар, солиқлар бўйича қарздорликлар чиқариб ташланади ва аниқланган базага нисбатан солиқ ставкаси қўлланилади.
• Самарали солиқ ставкани аниқлаш усули. Бунда прогозлаштирилаётган солиқ базага нисбатан самарали солиқ ставкани қўллаш орқали кутилаётган даромадлар аниқланади.
• Бюджет даромадлари эластиклиги усули.

Тўғри усул

Бу ерда:

Brn+1 – бюджет даромадлари прогнози

Brn – ўтган йилда ҳақиқатда бюджетга келиб тушган даромадлар

i – кутилаётган инфляция даражаси

Солиққа тортиладиган базани аниқлаш усули

Бу ерда:

Br – бюджет даромадлари прогнози

Tb – кутилаётган йилдаги солиқ база

Tr – кутилаётган йилдаги солиқ сиёсатида белгиланган солиқ ставкаси

Самарали солиқ ставка (ССС) усули

Br – ўтган йилдаги бюджет даромадлари

Tbn – ўтган йилдаги солиқ база

Tbn+1 - кутилаётган солиқ базаси

1-қадам
2-қадам

Солиқ тушумларининг эластиклиги усули

• E – солиқлар эластиклиги
• ΔTr – даромадларнинг жорий йил ва ўтган йил ўртасидаги ўзгариш
• Δ Tb – солиқ базасининг жорий ва ўтган йил ўртасидаги ўзгариш