Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr

9-mavzu. Ma’lumotlarning abstrakt tiplari va inkapsulyatsiya tuzilishi 
 
Reja: 
 
1. Abstraksiya tushunchasi 
2. Inkapsulyatsiya 
3. Ma’lumotlr abstraksiyasiga kirish 
4. Tiplarni rivojlantirish 
5. Ma’lumotlar abstraksiyasining turli tillardagi ko‘rinishlari 
6. Parametrlashgan ma’lumotlar abstrakt tipi 
 
Dastlab  dasturlash  va  dasturlash  tillaridagi  abstraksiyaning  umumiy  tushunchalarini  ko‘rib 
chiqamiz.  Keyin  dasturlash  tillaridagi  inkapsulyatsiyani  muxokama  qilamiz.  So‘ngra  aniq  misollar 
bilan  mustahkamlangan  ma’lumotlar  abstraksiyasining  qoidasi  beriladi.  Undan  so‘ng  SIMULA67 
tilidagi  ma’lumotlar  abstraksiyasining  qisman  qo‘llanilishining  qisqacha  tavsifi  keltiriladi. 
Ma’lumotlar abstraksiyasi dasturlanishini tillar bilan butunlay qo‘llab-quvvatlash ikkita aniq til: Ada 
va C++ atamalari bilan muhokama qilinadi. Ma’lumotlar abstraksiyasi misollarini amalga oshirilishi 
shu  tillardagi  har  bir  ma’lumotlar  bilan  ko‘rsatilgan.  Bu  ma’lumotlar  abstraksiyani  qo‘llab 
quvvatlaydi, til vositalarini qo‘llashdagi farqlar va hususiyatlarni ajratishga yordam beradi. Ada tili 
alternativi  sifatida  Modula-2,  Java  tili  ma’lumotlar  abstraksiyasini  qo‘llab-quvvatlash  esa  C++ 
alternativi  sifatida  ko‘rib  chiqiladi.  Xulosa  qilib  aytganda  Ada  va  C++  tillarida  abstrakt  tiplar 
parametrlarini yaratish imkoniyatlari ko‘rsatilgan. 
Shuni qayd etamizki, bu kitobda “ma’lumotlar abstraksiyasi” va “ma’lumotlar abstraksiyasi 
turlari” jumlalari bir ma’noni anglatadi.