Dasturlash asoslari

For … Nexttuzilmasi For … Nexttuzilmasi

14-misol: For … Nexttuzilmasini ishlatish

Arifmetik progressiyaning dastlabki 100 ta elementinining yig‘indisini hisoblash.

Arifmetik progressiya o‘zining a₀ nollik elementi va d ayirmasi bilan beriladi. Arifmetik progressiyaning har bir kelasi elementi formulasi a_k =a_k-1 + d bilan hisoblanadi.
Arifmetik progressiyaning dastlabki 100 ta elementinining yig‘indisi quyidagicha:
S = ∑a_k, bu erda k 0 dan 100 gacha bo‘lgan qiymatlarni ketma-ket qabul qiladi.


Algoritmi

1. 
   a₀ va d larni kiritingiz
   
2. 
   Arifmetik progressiyaning yig‘indisi - S o‘zgaruvchisiga a₀ ning qiymatini o‘zlashtiringiz
   
3. 
   For K = 1 To 100 … Next siklida har bir iteratsiyada arifmetik progressiyaning har bir elementini va yig‘indining qiymatini quyidagi formula yordamida hisoblanadi
   

a_k =a_k-1 + d S = S + a_k

4. 
   S ni chiqarish
   

11.30-rasm

Ob’yekt	Xossa	O‘rnatilgan qiymatlari
Form1	Caption	For … Nexttuzilmasi
Label1	Caption	Arifmetik progresiyaning nolinchi elementini kiriting
Label2	Caption	Arifmetik progresiyaning ayirmasini kiriting
Label3	Caption	Arifmetik progressiyaning dastlabki 100 ta elementining yig'indisi
Command1	Caption	Hisoblash
Command2	Caption	Tugatish
Text1, Text2, Text3	Text	Text xossasi maydonini tozalash

11.31-rasm
Blok – sxemasi

Dastur kodi

Option Explicit

Private Sub Command1_Click()
Dim A0, D, S As Double
Dim K As Integer
A0 = Val(Text1.Text)
D = Val(Text2.Text)
S = A0
For K = 1 To 100
A0 = A0 + D
S = S + A0
Next
Text3.Text = Str(S)
End Sub

Private Sub Command2_Click()

End
End Sub



11.32-rasm

15-misol: For … Nexttuzilmasini ishlatish

M va A butun sonlarini kiritish. 1 dan M gacha bo‘lgan natural sonlari kublarining yig‘indisi S ni hisoblas. Agar yig‘indi A dan oshib ketsa, hisoblash to‘xtatiladi. Olingan yig‘indi S ni va natural qatorning oxirgi sonining qiymati K ni chiqarish kerak.

Algoritm

1. 
   M va A ni kiriting.
   
2. 
   Kublar yig‘indisi S o‘zgaruvchisiga 0 qiymatini o‘zlashtiringiz.
   
3. 
   For K = 1 To М … Next siklidagi har bir iteratsiyada K ning kubi qiymatini va quyidagi formula bo‘yicha yig‘indini hisoblangiz
   

С = К³ S = S + С

4. 
   Har bir iteratsiyada S ning qiymati A (S < A) nazorat qiymatidan oshib ketmasligini tekshirish kerak. Agar S ni qiymati A dan oshib ketsa, siklni to‘xtatish kerak, aks holda siklning keyingi iteratsiyasiga o‘tadi.
   
5. 
   S ni chiqarish
   

Sikl iteratsiyasining bajarilishini tugatmasdan For … Next siklidan chiqish sikl ichiga joylashtiriladigan Exit For operatori yordamida amalgam oshiriladi

11.33-rasm

Ob’yekt	Xossa	O‘rnatilgan qiymatlari
Form1	Caption	For … Next sikli 2-misol
Label1	Caption	Yig‘indining elementlari soni M butun sonini kiriting
Label2	Caption	Yig‘indining yuqori chegarasi A butun sonini kiriting
Label3	Caption	Qo‘shiluvchilarning soni
Label4	Caption	Olingan yig‘indi
Command1	Caption	Yig‘indini hisoblash
Command2	Caption	Chiqish
Text1, Text2, Text3, Text4	Text	Text xossasi maydonini tozalash

11.34-rasm
Blok – sxema

Dastur kodi
Option Explicit
Private Sub Command1_Click()
Dim M, A As Long
Dim S, K, C As Long
M = Val(Text1.Text)
A = Val(Text2.Text)
S = 0
For K = 1 To M
C = K ^ 3
S = S + C
If S > A Then
K = K + 1
Exit For
End If
Next K
Text3.Text = Str(K - 1)
Text4.Text = Str(S)
End Sub

Private Sub Command2_Click()

End
End Sub



11.35-rasm



11.36-rasm

8. Sharti oldinda va oxirida berilgan sikllar

Bazi bir holatlarda sikl tanasining necha marta bajarilishini oldindan aniqlab bo‘lmaydi. Bunday holatlarda sikldagi shartning qiymati True bo‘lguncha bajariladi.
Bunaqangi sikllarning ikki holati mavjud:

1. 
   Sikl sharti iteratsiyaga har bir kirishidan oldin tekshiriladi (sharti oldinda berilgan sikllar)
   
2. 
   Sikl sharti har bir iteratsiyaning bajarilishidan so‘ng tekshiriladi (sharti oxirirda berilgan sikllar)
   

11.9.1. Sharti oldinda berilgan Do While siklining sintaksisi

Do While Shart
Konstruktsiya
Loop

Do While ... Loop konstruktsiyasida berilgan sikl operatori undagi berilgan shartning qiymati True bo‘lguncha davom etadi. Shart argumenti mantiqiy ifoda bo‘lib, siklga har bir kirishda tekshiriladi. Agar uning qiymati True bo‘lsa, Do While va Loop xizmatchi so‘zlari orasidagi buyruqlar ketma-ketligi bajariladi. Bu konstruktsiya sikl tanasini tashkil qiladi. Agar siklga kirishda shartning qiymati False bo‘lsa, sikldan chiqadi va boshqarish Loop dan keyingi konstruktsiyaga beriladi. Shunaqangi holat mavjudki, ya’ni sikl ichidagi operator bir marta ham bajarilmasligi mumkin. Bu holat sikl sharti birinchi marta tekshirilganda uning qiymati False bo‘lsa.

Yo‘q
Shart?

Hа

Sikl tanasi
konstruktsiyasi

11.9.2. Sharti oxirida berilgan sikl

Do
Konstruktsiyalar
Loop While Shart

Bu sikl strtukturasini ishlatishda shart sikl oxirida tekshiriladi. Bu holatda sikl tanasi kamida bir marta bajariladi va undan keyin shart tekshiriladi.

Sikl tanasi

konstruktsiyasi

Hа Shart? Yo‘q

Do. . .Loop sikl konstruktsiyasining yana bir ko‘rinishi bor. Ular avvalgi ko‘rilgan sikllar bilan bir xil, lekin sikl shartining qiymati False bo‘lguncha bajariladi.

11.9.3. Sharti oldinda berilgan sikl

Do Until Shart
konstruktsiya
Loop

Ha
Shart?

Yo‘q

Sikl tanasi

konstruktsiyasi