Дастурлаш асослари фанидан маърузалар матни doc

 
Ma’lumotlar tarkibini sinflash 
 
Statik,  yarimstatik  va  dinamik  tayanch  ma’lumotlar  tarkibi  operativ  xotira  uchun  xarakterlidir  va 
ko‘p hollarda ular operativli xotira deb ataladi. 
Ma’lumotlarni  muhim  belgisi  bu  uning  elementlarini  tartiblashtirilgan  xarakterligidadir.  Shuning 
uchun tarkiblar belgisini chiziqli va chiziqsiz tarkiblarga bo‘lish mumkin. 
Elementlarini  operativ  xotirada  o‘zaro  joylashish  xarakteriga  nisbatan  chiziqli  tuzilmalarni 
(tarkiblarni)  ikkiga  bo‘lish  mumkin:  xotirada  elementlari  taqsimlanganligi  ketma-ketliklikda  bo‘lgan 
tuzilmlar (tarkiblar)  (vektorlar, qatorlar, massivlar, steklar, navbatlar) va xotirada elementlarning taqsimoti 
ixtiyoriy  bog‘liqlikda  bo‘lgan  tuzilmlar  (tarkiblar)  (bir  bog‘lamli,  ikki  bog‘lamli  ro‘yxatlar).  Chiziqsiz 
tarkiblarga ko‘p bog‘lamli ro‘yxatlar, daraxtlar va graflarni misol qilib keltirish mumkin. 
Dasturlash  tillarida  “Ma’lumotlar  tarkibi”  tushunchasi  “Ma’lumotlar tipi” tushunchasi bilan o‘zaro 
chambarchas bog‘langan. Ixtiyoriy ma’lumotlar, ya’ni konstantalar, o‘zgaruvchilar, funktsiyaning qiymatlari 
yoki ifodalar o‘zlarini tiplari bilan xarakterlanadilar. 
Axborot har bir tip bo‘yicha quyidagilarga asosan bir qiymatli aniqlanadilar: 
1)  Ma’lumotlarning  tipni  saqlash  tarkibi,  deganda  bir  tomondan  uning  uchun  xotira  ajratilishi  va 
ma’lumotlar  unda  tasvirlnishi,  ikkinchi  tomondan  esa  ikkilik  tasvirlanishini  interpretatsiyani  amalgam 
oshirish tushuniladi.  
2) E’lon qilinayotgan tipning u yoki bu ob’ekti mumkin bo‘lgan ruxsat etilgan qiymatlari to‘plami. 
3) E’lon qilinayotgan ob’ektga qo‘llanilayotgan ruxsat etilgan amallar to‘plami. 
Biz  quyida  yuqorida  keltirilgan  ma’lumotlar  tarkibiga  mos  ularning  ba’zi  bir  tiplari  to‘g‘risidagi 
ma’lumotlarni qisqacha Pascal tili vositasida  bayon etamiz.