Дастурий таъминотни ишлаб чикиш технологияси

4-ma`ruza. Uskunaviy ta`minot. Dastur vositasini tashkil qilish. 
Tizimli tahlil.
R E J A : 
1. Universallik.
2. Kutubxonalar.
3. Kiritish va chiqarish formatlari.
4. Maqsadni aniqlash. Murakkablik.
Adabiyotlar 
1.
Van Tassel D. Stil, razrabotka, effektivnost, otladka i ispыtanie programm.
M. , Mir, 1991.
2.
Linger R. , Teoriya i praktika strukturnogo programmirovaniya M. , Mir, 1985.
3.
V. V. Lipaev. “Proektirovanie programmnыx sredstv”, M. :”VSh”, 1991.
4.
Foks Dj. “Programmnoe obespechenie i ego razrabotka”. Per. s angl. M. : Mir, 
1985.
5.
S. S. Gulomov. “Iqtisodiy informatika”. Toshkent 1999 y.
Tayanch so’zlar:
Universallik, kutubxonalar, kiritish va chiqarish formatlari, 
maqsadni aniqlash, murakkablik, bo’sh xonalar nomlash, tartibli raqamlash. 
O’zgaruvchilarning nomini tanlash, fayllar nomi, qisqartirishlar, operatorlarni joylash.
Universallik.
Universallik deb aniq ma`lumotlar turkumiga bog’liq bo’lmagan dasturlarni 
ataymiz.
Parametrlar sifatida kontaktlar o’rniga o’zgaruvchilardan foydalaniladigan 
dasturni universal dastur deymiz. O’zgaruvchilarni kontak o’rnida qo’llanishi mumkin 
bo’lgan sharoitlarni ko’rsatib o’tamiz: 
1. Ro’yxatlar, massivlar va jadvallar o’lchami.
2. Fizik konstanta va foizlar.
3. "Kiritish - chiqarish" moslamasini belgilanishi.

---

19 
Dasturlashni universalligi loyihalashda vaqtdan yutishi va undan foydalanishiida 
keng sharoitlar ochib berishdir.
Universal protceduralar dastur kutubxonasiga keyingi dasturlarda ham foydalanish 
uchun kiritiladi.
Universallikni kidirishda asosan keyinchalik qo’llaniladigan modifikatciya va 
variantlarni aniqlashda ham yordam beradi.
Kutubxonalar.
Dasturni samaradorligini oshirish, sozlash va tekshirishni engillashtirish hamda 
dastur yaratishni qisqartirish uchun dastur kutubxonalari qo’llaniladi. Kutubxona uchun 
mo’lljallangan kichik dasturlar kategoriyasiga dasturlash tiliga ega bo’lgan funktciya yoki 
kichik dasturlarni o’z ichiga oladi. Bu kategoriyalarga barcha standart funktciyalar (sin, 
cos va hakozo), kiradi.
Ikkinchi funktciya va kichik dasturlar manbai sizning hisoblash tizimingizdan 
tashqarida joylashgan. Foydalunuvchiga u yoki bu tizimda bajarilgan dasturlar to’g’ri 
keladi. Kutubxona dasturlarda foydalanish sabablaridan biri - ishonchlikni oshirish va 
dasturlashdagi qiyinchiliklarni kamaytirishdir. kutubxona dasturlarining uchinchi manbaisi 
bu dasturlar va hisoblash mashinalari to’g’risidagi kitoblardir.