Dasturi asosida ishlab chiqilgan

so’mga 

kamaygan 

                   

 

15-MAVZU. ICHKI AUDIT ASOSLARI 

 

 “ICHKI AUDIT ASOSLARI” MAVZUSI BO’YICHA TARQATMA MATERIALLAR 

 

TASHQI VA ICHKI AUDITNING TAVSIF JIHATDAN FARQLANISHI 

 

№ 

Farq 

qiluvchi 

belgilar 

Ichki audit 

Tashqi audit 

1. 

 

Maqsadi 

bo’yicha 

Korxona rahbariyati tomonidan 

belgilanadi 

Moliyaviy hisobotlarning 

haqqoniyligini baholash va 

amaldagi qonunchilikka rioya 

etilayotganligini tasdiqlash 

2. 

 

Qo’yilgan 

vazifalarig

a ko’ra 

Korxona bo’limlari yoki umuman 

korxonaning talabiga ko’ra korxona 

kengashi va boshqaruvchisi 

tomonidan belgilanadi 

Mustaqil tomonlar o’rtasidagi 

shartnomaga asosan: korxona va 

auditorlik firmasi 

3. 

 

Javobgarli

gi bo’yicha 

Majburiyatni bajarganligi uchun 

rahbariyat oldida  

Mijoz va huquqiy – me’yoriy 

hujjatlarda ko’rsatilgan 

uchunchi shaxslar oldida 

4. 

 

Obe’kti 

bo’yicha  

Boshqaruvning alohida funktsional 

masalalarini echish, korxonaning 

axborot tizimini ishlab chiqish va 

tekshirish  

Korxonaning hisob tizimini va 

moliyaviy hisobotlarini tekshirish  

5. 

 

Sub’ekti 

bo’yicha  

Korxona rahbariyatiga 

bo’ysunuvchi va shtat tarkibidagi 

xodimlar 

Auditorlik faoliyatini amalga 

oshirish litsenziyasiga ega bo’lgan 

yuridik shaxs  

6. 

 

Huquqiy 

jihatlari 

bo’yicha 

Mustaqil belgilanadi (yoki 

korxonalarda ichki audit o’tkazish 

to’g’risidagi Nizom) 

Umumqabul qilingan auditorlik 

standartlari bilan belgilanadi 

7. 

 

Faoliyat 

turi 

bo’yicha 

Ijro faoliyati 

Tadbirkorlik faoliyati 

8. 

 

O’zaro 

munosabat 

bo’yicha 

Korxona rahbariyatiga bo’ysunishi 

va undan mustaqilligi 

Teng huquqli sherikchilik, 

mustaqillik 

9. 

T 

Xizmatlar 

uchun haq 

to’lash 

tamoyillari

ga ko’ra 

Shtatjadvaliga asosan ish haqi  

Haqni mijoz – korxona yoki 

uning roziligiga ko’ra auditorlik 

xulosasini olishga ehtiyoji bo’lgan 

organ to’laydi 

10. 

 

Hisobot 

taqdim 

etilishi 

bo’yicha 

Korxona egasi va boshqaruv 

organiga  

Auditorlik tashkilotining yakuniy 

qismi nashr ettirilishi mumkin, 

tahliliy qismi mijozga topshiriladi 

11. 

 

Uslubiy 

jihatdan 

Uslubiy jihatdan bir xil, ammo qo’yilgan maqsadlar xilma – xilligidan 

kelib chiqib har xil nisbatlarda qo’llaniladi 

---

 

 

 

Umuman  olganda  ichki  auditorlar  o’zlari  ishlaydigan  korxonalar  faoliyatini 

tekshiradi. Ular qoidaga ko’ra, korxonaning kuzatuv kengashi tarkibiga kiradilar.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ichki auditning turlariga tegishli belgilarning tasniflanishi 

 

Belgilar 

Turlari 

Auditorlik tekshiruvi 

o’tkaziladigan obektlar tizimi 

Alohida bo’limning auditi. Oddiy boshqaruv tizimiga ega 

bo’lgan tashkilotning auditi  

Amalga oshirishning davriyligi 

Birlamchi 

Bir martalik 

Operativ 

Yakuniy 

Moliyaviy hisobotlarni 

shakllantirishda BHMSning 

qo’llanilish darajasi 

Faoliyatiga BHMSga moliyaviy hisobot beruvchi tashkilot 

va xoldinglar auditi. Ma’lumotlarni shakllantirish 

jihatidan BHMS bo’yicha moliyaviy hisobot topshiruvchi 

tashkilot va xoldinglar auditi.  

Tashqi audit hizmati bilan 

o’zaro aloqasi 

Tashqi audit bilan bog’langan 

Tashqi audit bilan bog’lanmagan 

Funktsiyalari 

Boshqaruv tizimining samaradorligini nazorat qilish va 

baholash. 

Audit moliyaviy hisobotining aniqligini tasdiqlash 

Firmalar bo’limlari auditi. 

 

Omillar 

Tashqi 

Ichki 

 

Davlatning 

me’yoriy 

qonunchiligini 

hisobga olish:  

 

1. Auditorlik 

faoliyati 

to’g’risidagi 

qonun 

 

2.AFMS 

Ilmiy-metodik 

usullar 

Korxonaning 

tashkiliy 

tuzilmasi 

Boshqaruv 

organlari 

tuzilmasi 

Tashqi hisobot 

tayyorlash 

tartibi 

 

Ichki nazorat 

tuzilmasi 

mavjudligi 

Kadrlar 

siyosati 

 

Javobgarli

k va 

vakolatlar 

taqsimoti 

Korxonada 

hisobga olish 

tizimini 

tashkil qilish

 

---

 

 

Ichki audit bo’limining tashkilotning boshqa bo’limlari bilan 

o’zaro aloqadorligi elementlari 

 

Bo’lim nomlanishi 

O’zaro aloqadorligi elementlari 

1 

2 

Direktorat  

Ichki audit bo’limi rahbariyatdan buyruqlar, farmoyishlar, 

ko’rsatmalar, rejalar oladi va shu bilan birga ularni bajarilishi 

bo’yicha hisobotlar topshiradi, tashkilot faoliyatga baxo, taklif va 

xulosalar beradi. 

Ta’minlash va 

saqlash bo’limi  

Ichki audit bo’limi material texnik holatini tekshiradi, TMZ sotib 

olish bo’yicha tuzilgan shartnomalar samaradorligi bilan tanishib 

chiqadi, ishlab chiqarishga berilgan materialllar hisobotlarini 

o’rganib chiqadi, qabul qilish va hisobdan chiqarish 

dalolatnomalarini tekshiradi, TMZ qabul qilinishi qonuniyligini 

nazorat qiladi. 

Omborxona  

Ichki audit bo’limi TMZ xarakatini, kirim va chiqim o’z vaqtida 

hisobda aks ettirilganligini, material hisobotlarni, yuk xatlarini, 

hisob-fakturalarni, moddiy javobgarlik to’g’risidagi shartnomaning 

tuzilganligi, saqlash normalariga rioya qilinganligini nazorat qlilib 

boradi  

Ishlab chiqarish 

tsexlari  

Ichki audit bo’limi ishlab chiqarish hisobotlarini, xom ashyoni ishlab 

chiqarishga berilganligini tasdiqlovchi yuk xatlari, reja va haqiqatda 

ishlab chiqarilayotgan tayyor mahsulot miqdorini nazorat qiladi. 

Xarajatlarni mahsulot tannarxiga to’g’ri oborilayotganligini, texnik 

ko’rik va sifat qayd qilish jurnallari to’ldirilishini tekshiradi va 

ishlab chiqarish faoliyatiga baho beradi.  

Rejalashtirish va 

iqtisod bo’limi  

Ichki audit bo’limi norma va normativlar o’rnatilganligini, ishlab 

chiqarish, moliyaviy va tijorat faoliyatida rejadagi ishlar 

bajarilayotganligini to’g’risidagi hisobotlarni, ishlab chiqarilayotgan 

mahsulotlar bo’yicha sotish narxining rejalashtirilganligi, shtatlar