Dastlabki kimyoviy tushunchalar

Molekula atamasini P. Gassendi fanga kiritgan.
Molekula deb ̶ moddaning kimyoviy xossalarini o’zida namoyon qiluvchi eng kichik zarrachaga aytiladi.
Tabiatdagi barcha molekulalar o’zining massasi , o’lchami va o’ziga xos kimyoviy xossalariga ega. Molekulalarning hajmiy o’lchamlari ham atomlarniki kabi kichik bo’lib ularning diametri 30 Å ( 3 nm) gacha bo’ladi.
1827-yilda ingiliz olimi Robert Broun mikroskopda suyuqlikdagi mayda qattiq zarrachalarning harakatini kuzatib molekulalar doimo harakatda bo’ladi degan xulosaga kelgan.
Molekulalar atomlardan tashkil topadi, yani atomlarning qo’shilishidan molekulalar hosil bo’ladi.
Masalan; H_atom+ H_atom=H_{2 (molekula)} yoki _{ } + _{ } = _{ }
Molekulalarning quydagi xillari mavjud;
1) bir atomli molekulalar: He-geliy, Ne-neon, Ar-argon, Kr-kripton Xe-ksenon va Rn-radon 2) ikki atomli molekulalar: H₂-vodorod, O₂-kislorod, N₂-azot, F₂-ftor, Cl₂-xlor, Br₂-brom, J₂-yod
3) ko’p atomli molekulalar: O₃-ozon, P₄-oq fosfor, S₈-rombik oltingugurt
Nodir gazlar (He-geliy, Ne-neon, Ar-argon, Kr-kripton Xe-ksenon va Rn-radon), barcha metallar va ayrim metallmaslar uchun atom va molekula tushunchasi bir xil (teng qiymatli). Maslan: Ar-atomi Ar-molekulasi
Atom-bu musbat zaryadlangan yadro va uning atrofida orbita bo’ylab harakatlanayotgan manfiy zaryadlangan elektronlardan tashkil topgan elektroneytral zarracha.
_{ }oddiy va murakkab moddalar molekulasi takibiga kiruvchi kimyoviy elementning eng kichik zarrachasi ham atom deyiladi»
Hozirgi kunda 2000 dan ortiq atom fanga ma'lum. Atom – so’zi grekchadan olingan bo’lib, "bo’linmas" degan ma'noni anglatadi. Taxminan 25 asr (2500 yil) oldin "ATOM" tushunchasini yunon filosofi Demokrit va uning ustozi Levkipp fanga kiritgan.