Dastlabki ehmlarning yaratilishi davrida, mashhur matematik Jon fon Neyman 1945-yildayoq kompyuter qurilmalari ma’lumotlarni qayta ishlash uchun qanday tarzda universal va maqbul bo’lishi kerakligini aytib o’tgan edi

§ 1-avlod ShK-8 bitli mikroprotsessorlardan foydalaniladi;

§ 2-avlod ShK-16 bitli mikroprotsessorlardan foydalaniladi;

§ 3-avlod ShK-32 bitli mikroprotsessorlardan foydalaniladi;

§ 4-avlod ShK-86 bitli mikroprotsessorlardan foydalaniladi;

Xotira kartalari - ma’lumotlarni elektrona ko‘rinishida saqlashda kompakt elektron qurilma hisoblanadi va bugungi kunda juda ko‘p qo‘llaniladigan qurilma

Protativ kompyuterlar

Protativ kompyuterlar eng qudratli va yirik ko’chma shaxsiy kompyuterlardir. Ular ko’pincha chemodan shaklida tayyorlanadi va og’zaki tilda ko’chmanchi deb ataladi. Ularning xusuyatlari ko’chmas ShK lar ishchi stantsiyalar xususiyatiga o’xshashdir: kuchli mikroprotsessorli, ko’pincha RISC turidagi, 300 MGts.gacha bo’lgan taktli chastotali, 64 Mbaytgacha sigimdagi operativ xotirali, gigabaytli diskli jamgaruvchilarga ega, 4 Mbayt qadar videoxotirali tez xarakatlanuvchi interfeys va qudratli videoadapterlari bo’lgan kompyuterlardir.
Mohiyatiga ko’ra ular tarmoqdan ta’minlovchi oddiy ishchi stantsiyalar, biroq tashqi qobig’i(korpusi) ko’tarib yurish uchun qulay qilib tayyorlangan va boshqa ko’chma ShK lar kabi VGA sinflaridan yuqori bo’lmagan yassi suyuq kristalli videomonitoriga ega. Ular odatda modemlarga ega va hisoblash tarmog’ida ishlash uchun aloqa kanallarga tezkor ulanishi mumkin.

Bir xil ko’chma kompyuterlar ayniqsa multemidia vositalari mavjud bo’lganda joylarda borib foydalanish samarali, biroq ko’chmas variantini ish stolini tejab, muvaffaqiyatli qo’llash mumkin.

"Lap Top"tipidagi protativ(tizmaband) kompyuterlar "diplomat" hajmdagi kichik chemodonlar ko’rinishida tayyorlanadi, ularning og’irligi odatda 5-10 kg atrofida bo’ladi. Zamonviy "Lap Top" larda ko’pincha katta taktlichastotali(200MGts,gacha) Pentium, Pentium Pro mikroprotsessorlardan foydalaniladi; operativ xotirasi 64 Mbaytgacha bo’ladi; sig’imi 1200 Mbaytgacha bo’lgan sig’imli qattiq diskda jamlovchisi mavjud; CD ROM va boshqa multemidia ta’minotidan foydalanish mumkin.