Дарсликда биофизика асослари, инсон организмида бўладиган жараёнлар, тўқима тузилишларининг фаолияти ҳамда биофизикада қўлланиладиган атама ва аниқликлар кўриб чиқилган



Download 1,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/61
Sana12.03.2022
Hajmi1,25 Mb.
#492321
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   61
Bog'liq
biofizika

7.8. Лимфа системаси.
Одам организмида артерия ва вена қон томирларининг таркибий қисми 
бўлган лимфа системаси ҳам бор. Лимфа системаси тузилиши ва вазифасига 
қўра вена системасига якинроқ туради. Лимфа системаси қуйидаги 
қисмлардан иборат: 
1.
Лимфа системаси хужайра ва кискар оралигидан бошланувчи 
боши берк қопчалар;
2.
 
Лимфа капилярлари ва лимфа томирлари; 
3.
 
Лимфа безлари; 
4.
 
Йирик лимфа 
йўллари.
 
Лимфа томирлари хужайра ва қисқар оралигидаги боши берк ёпиқ 
йўллардан бошланиб капилярларга, кейин майда лимфа томирчаларига, 
сўнгра лимфа томирларига ўтиб, охири энг катта кўкрак лимфа йўлини ҳосил 
қилади. Бу лимфа йўли юракка қуйилувчи юқори ковак вена бурчагига 
куйилади. Лимфатик томирлари ва капилярлари жуда кенг тармокланиб, 
ўзаро бой анастомоз ҳосил қилади. Улар терида, шиллиқ каватларда ва барча 
органларда жойлашган. Лимфа томирларида окиб юрган лимфа суюқлиги 
рангсиз бўлиб, таркибида лимфоцитлар, моноцитлар мавжуд. 
Лимфа томирлар ички деворида клапанлар бўлиши билан фарқ қилади. 
Лимфа томирлари икки хил бўлиб, органлар ичида жойлашган ички лимфа 
томирлар ўзаро қўшилиб лимфа турини хосил килади. Йириклашиб орган 
ташқарисига чиққан ташки лимфа томирларига ўтади. Лимфа томирларининг 
деворлари уларнинг катта кичиклигига қараб тузилган. Кичик диаметрли 
лимфа томирлари деворлари худи вена томирлари деворларига ўхшаб 
тузилган. Лҳни улар уч (ички, ўрта ва ташқи) каватдан иборат бўлиб, ички 
томондан клапанлар кўп жойлашган. Клапанлар лимфани факат бир 
томонига йўналтириш учун хизмат қилади. 
Лимфа томирлари гавданинг турли қисмларида жойлашар экан, лимфа 
тугунлари (безлари) орқали сезилиб туради. Лимфа тугунлари якка–якка 
тўда–тўда бўлиб жойлашади. 
Лимфа тугунлари мошдан нўхатгача катталикда бўлиб, улар уст 
томондан фибраз парда билан ўралган. Пардадан йўналган тўсиқлар безни 
бўлакчаларга ажратади. Лимфа тугунга кирувчи лимфа томирлари орқали 
келиб, без ичида тозаланади. Лимфа трабекулалари организмга кераксиз 
нарсаларни ёки миқробларни ушлаб (фильтрлаб) лимфани тозалаб беради. 
Тозаланган лимфа бездан чикувчи лимфа томири оркали оқади. Лимфа 
системасида лимфа безларидан ташқари, яна ичаклар шиллиқ қаватида 
жойлашган лимфоид тугунлар ва томоқда жойлашган лимфатик бодомча 
безлари киради. Лимфоид тугунларда, лимфа безлари сингари кирадиган 
томирлар бўлмасдан, факат чиқадиган томирлар бўлади.


102 
Назорат саволлари. 
1.Қон томирлар системаси ва унинг вазифаси нималардан иборат? 
2.Қон айланиш системаси неча турга бўлинади? 
3.Юрак қандай орган? 
4.Юракни қон томирлар системасидаги роли кандай? 
5.Юрак тузилиши ва жойлашиш ўрни ҳақида гапириб беринг. 
6.Вена қон томири ҳақида нималарни биласиз? 
7.Артерия қон томирининг организмдаги вазифаси нималардан иборат? 
8.Лимфа системаси ва унинг қисмлари ҳақида гапириб беринг. 

Download 1,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish