Дарсликда биофизика асослари, инсон организмида бўладиган жараёнлар, тўқима тузилишларининг фаолияти ҳамда биофизикада қўлланиладиган атама ва аниқликлар кўриб чиқилган

x
x
x
x
x
x
x
x
PR











(2.9) 
Биринчи ҳосилани физик маъноси шуки, бу мазкур функциянинг 
ўзгариш тезлигидир. Иккинчи ҳосила эса тезланишни билдиради. Ҳозирги 
даврда шунга ўхшаш кўплаб маълумотлар мавжуд бўлиб, улар яъни АКГ 
маълумотлари қоринча ичидаги босим (ҚИБ) ўзгариши динамикасини ёритиб 
беради. Бундан келиб чиқадики АКГ нинг биринчи ҳосиласи ҚИБ ўзгариши 
тезлиги ва иккинчи хосиласи ҚИБ ўзгариши тезланишини характерлайди. 
Ньютоннинг иккинчи қонунига асосан иккинчи ҳосила ҚИБ ни ўзгаришини 
ҳосил қилувчи кучни характерлайди. Бундан ташқари иккинчи хосила (РR
2
) 
автоматик режимда юрак цикли фазаларини ажратишда кўлланилади. Бу 
фазалар юрак ичи гемодинамикасининг ўзгаришини ёритади. 
Одатда юрак цикли фазалари ЭКГ, ФКГ, СГ (артерия учун) ва АКГ
ларни биргаликда таҳлил қилиниб ажратилади. Ушбу физиологик эгри

---

38 
чизиқлар ва АКГ ни иккинчи хосиласни солиштириш 1.1–жадвалда ва 2.13–
расмда келтирилган, яъни, бунда ЭКГ, ФКГ ва АКГ лар ўзаро солиштирилиб, 
уларнинг иккинчи ҳосилалари орқали юрак цикли фазалари аниқланади. Юрак 
цикли фазасини ахтариш 4.13–расмда Т6 билан белгиланган нуқтадан бошлаб 
АКГ ни алоҳида мажмуаларини ажратиш билан бошланади. Бунинг учун 
қуйидаги бир вактдаги шартлар билан амплитудалар ажратилган: 
1.
Амплитудалар қиймати энг кичик бўлганда 
2.
Бу амплитуда АКГ нинг иккинчи ҳосиласига мусбат чўққиси мос келади. 
3.
АКГ да ундан оддин камида 3 нуқтада амплитудалар камайган бўлади 
Бундай амплитудага мос келувчи нуқта CD фазани охири ва БН фазани 
боши бўлиб, АКГ ни О нуктаси деб бошланади. Кейин амплитудалар ичидан 
АКГ иккинчи хосиласи экстремумлари ва ноль орқали ўтиш жойи, яъни юрак 
цикли чегараси аниқпанади. 
АКГ ни ҚИБ динамикасининг ўзгаришини 
ёритаётганлигини эътиборгалиб, 
унинг амплитудалари абсолют қийматлари босим 
ўлчов бирлиги паскалда (Па)да ифодаланади. 
Бунинг учун систол тўлқинлари ва аорта 
клапанлари очилиш нуқталарига мос келувчи АКГ 
амплитудалари фарқини пульс босимига пропорционал 
қилиб 
олинади. 
Бунда 
АКГ 
хосилалари 
ва 
амплитудалари дастурий ўлчовини хосил қилинади. 
d
c
AD
AD
x
x
Y



2
1
1
(2.10) 
d
c
i
i
AD
AD
x
x
PR
R
P




2
1
1
1
(2.11) 
d
c
i
i
AD
AD
x
x
PR
R
P




2
1
2
2
(2.12) 
бу ерда x
2 
– систол тўлқинлари чўққисига мос келувчи 
АКГ амплитудаси; x
1
– аорта клапанлари очилиш 
нуқтасига мос келувчи АКГ амплитудаси; АD
с
– систол 
босими;
АD
d
 
– диастол босими. Бундай услуб билан 
калибрланмаган босим датчиклари орқали олинган АКГ 
лари ўзаро солиштарилади. 
ҚИБ ва зўриқиш кучи ўзгаришларидан ташкари 
АКГ оркали миокард ривожлантирадаган кувват Ni ва 
иши А1 лар характерланади, яъни 
i
i
i
R
P
R
P
N
2
1




(2.13)