Дарслик./Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ., Топилдиев С. Р. –Т

қабул қилиниши натижасида: 
- сиёсий жихатдан мамлакатимизнинг дон сотиб олиш учун бошқа 
мамлакатга иқтисодий қарам бўлишига йўл қўйилмади, аҳолининг дон 
маҳсулотлари билан таъминоти масаласи ҳал бўлди, давлат томонидан ун ва 
ун маҳсулотларининг нархи ошиб кетишининг олди олинди; 
- ижтимоий жихатдан биз бошқа мамлакатларнинг эмас, балки 
ўзимизнинг деҳқонлар иш жойлари билан таъминланди. Чорвачиликни 
ривожлантириш ва ғалладан бўшаган ерларда такрорий экин экиб, қўшимча 
даромад қилиш имконияти пайдо бўлди, халқнинг эртанги кунга ишончи 
таъминланди; 
- иқтисодий жихатдан мамлакат валюта захирасини сақлаб қолиш ва бу 
валютани бошқа зарур соҳаларга ишлатиш имконияти яратилди, донни қайта 
ишлаш соҳасини ривожлантиришга реал талаб пайдо бўлди. 
Мустақиллик йилларида қишлоқ хўжалиги суғориладиган ерлардан 
аҳоли ва давлат эҳтиёжларини оқилона ва янада тўлароқ қондириш 
мақсадида улардан фойдаланиш таркибини ўзгартириш ишларига катта 
аҳамият берилди.
Мустақиллик йилларида қишлоқ хўжалиги суғориладиган ерлардан 
аҳоли ва давлат эҳтиёжларини оқилона ва янада тўлароқ қондириш 
мақсадида уладан фойдаланиш таркибини ўзгартириш ишлари амалга 
оширилди. Бунинг натижасида пахта экин майдонлари қисқартирилиб, ғалла, 
картошка, полиз, сабзавот экин майдонлари, токзорлар ва боғларнинг 
майдонлари анча кенгайтирилди (қаранг:14.4.1-жадвал).

1
Каримов И.А. Ўзбекистон мустақилликка эришиш остонасида.- Т.:Ўзбекистон, 2011.57- 

60-бетлар.

---

284 
14.4.1-жадвал. 
Ўзбекистонда экин майдонлари таркибининг ўзгариши
( 1990–2016йй., фоизда)
1
. 
1990й. 
1995й. 
2000й. 
2010й 
2016й. 
Жами экин 
майдонлари,минг га 
4200,1 
3628,1 
3778,3 
3708,4 
3694,2 
100 
100 
100 
100 
100 
Шу жумладан 
Дон маҳсулотлари 
24,0 
44,8 
42,0 
45,2 
45,6 
Техник экинлар 
55,3 
37,9 
41,3 
38,2 
36,0 
Шундан пахта 
53,3 
36,1 
38,2 
36,2 
31,1 
Картошка 
0,9 
2,1 
1,3 
1,9 
2,3 
Сабзавот 
3,2 
5,0 
3,3 
4,6 
5,5 
Озуқабоп полиз 
экинлари 
1,8 
1,5 
0,9 
1,4 
1,6 
Озуқа экинлари
14,8 
8,7 
11,2 
8,7 
9,0 
Пахта монополиясига барҳам бериш ва республика озиқ-овқат 
мустақиллигини таъминлаш сиёсатини амалга ошириш мақсадида экин 
майдонларининг структураси ўзгарди. Республикамизда жами қишлоқ 
хўжалиги экин майдонлари ҳажмида пахта экин майдонларининг улуши 
1990 йилдаги 53,3 фоиздан 2016 йилда 31,1 фоизга камайгани ҳолда, дон 
маҳсулотлари экин майдонларининг улуши таҳлил даврида 24 фоиздан 45,6 
фоизга, картошка майдонлари улуши 0,9 фоиздан 2,3 фоизга, сабзавот 
экинлари улуши 3,2 фоиздан 5,5 фоизга ўсди. Қишлоқ хўжалиги экин 
майдонлари таркибининг ўзгариши қишлоқ хўжалиги озиқ-овқат 
маҳсулотлари ишлаб чиқаришнинг мустақиллик йилларида кескин ўсишини 
таъминлаб, озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш учун шарт-шароит яратди. 
Фермер хўжаликларининг ривожланиши натижасида улар ҳиссасига 
асосий 
қишлоқ 
хўжалиги 
маҳсулотлари 
турлари 
бўйича 
экин 
майдонларининг умумий миқдоридаги улуши 2000 йилда 5,0-20,7 фоизни 
ташкил этган бўлса, 2016 йилга келиб 21,4 – 99,2 фоизга ўсди (қаранг: 14.4.2-
жадвал)