Дарслик тошкент – iqtisodiyot – 2019


§ 5.4. Жаҳон хўжалигида трансмиллий корпорацияларнинг роли



Download 2,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet65/148
Sana16.04.2022
Hajmi2,47 Mb.
#556665
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   148
Bog'liq
Исмаилова Н С , Шагазатов У У Жахон иқтисодиёти ва халқаро (1)

 
§ 5.4. Жаҳон хўжалигида трансмиллий корпорацияларнинг роли 
БМТ экспертларининг фикрича трансмиллий корпорациялар (ТМК) 
―жаҳон мамлакатлар иқтисодиѐтининг ривожланишидаги асосий двигателлари‖ 
дан бири бўлиб ҳисобланади. 90-йилларнинг ўрталарига келиб жаҳон 
хўжалигида 40 мингдан ортиқ ТМКлар мавжуд бўлиб, улар ўз давлатларидан 
ташқарида фаолият қўрсатиб келаѐтган 250 мингга яқин шўъба корхоналарни 
ҳам назорат қилиб туришган. ТМКларнинг сони охирги йигирма йиллар 
мобайнида 5 баробар кўпайган эди (1970 йилда 7 мингта бундай фирмалар 
рўйхатга олинган). Ҳозирги кунда жаҳон хўжалигида мавжуд бўлган 100 та энг 
йирик халқаро компанияларнинг 40% мулки (шу жумладан молиявий мулки 
ҳам) бошқа давлатлар ҳудудига тўғри келади.
Жаҳон иқтисодиѐтида трансмиллий корпорацияларнинг асосий қисми
АҚШ, ЕИ давлатлари ва Японияда жойлашгандир. ТМК жаҳон хўжалигида 
ишлаб чиқарилаѐтган саноат маҳсулотларининг 40% ни халқаро савдони эса 50 
– 55%и устидан ўз назоратини ўрнатган. ТМКнинг корхоналарида ишлаб 
чиқарилган саноат маҳсулотларнинг йиллик миқдори 1 трлн. АҚШ долларидан 
ошиқроқни ташкил этиб, уларда 73 млн.дан ортиқроқ киши ишлайди (яъни 
жаҳонда иш билан банд аҳолининг 1/10 қисмини ташкил этади). 
БМТнинг савдо ва ривожланиш бўйича комиссияси (ЮНКТАД) 
томонидан 
хар 
йили 
компаниялар 
акцияларининг 
бозорда 
капиталлаштирилишини баҳолаш орқали ўтказиладиган рейтингда қуйидаги 
ўнта компания етакчилик қилишмоқда (5.4.1.-жадвалга қаранг). 
Жадвалдан кўриниб турибдики, етакчи ўринларни Хитой, Америка ва 
Ғарбий Европа ТМКлари эгаллаб туришибди.


86 
5.4.1-жадвал.
Дунѐнинг йирик компаниялари 
Рейтингдаги 
мавқеи 
2018й. 
Компания 
Бош офис қайд қилинган 

Download 2,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   148




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish