Дарслик тошкент – iqtisodiyot – 2019

 
Монополия – 
бирор нарсага нисбатан фавқулодда ҳуқуқ. Масалан, 
товарлар ишлаб чиқаришга, савдо қилишга, ташқи савдога, хизматлар 
кўрсатишга ва бошқалар.

---

233 
Мутлақ устунлик
— хўжалик субъектлари (мамлакатлар)нинг ишлаб 
чиқариш харажатлари миқдорининг турличалигидан (масалан, бир жуғрофий 
шароитга эга бўлмаслик) фойдаланиши туфайли кўрган фойдаси. 
Нарх
— товарларнинг ижтимоий фойдалилиги ва қийматининг пул 
бирлигида ифодаланиши. 
Нефть экспорт қилувчи мамлакатлар ташкилоти (ОПЕК) – 
1960 
йилда ташкил топди. 1993 йилда Осиѐ, Африка ва Лотин Америкасининг
 
13 
мамлакатини (Жазоир, Венесуэла, Габон, Индонезия, Эрон, Ироқ. Катар, 
Қувайт, Ливия, Нигерия, Бирлашган Араб Амирликлари, Саудия Арабистони, 
Эквадор) бирлаштирди.
Нисбий устунлик
— хўжалик субъектлари (мамлакатлар)нинг ишлаб 
чиқариш харажатлари йиғиндисидаги нисбий фарқдан фойдаланиши туфайли 
кўрган фойдаси. 
Ноу-хау
— муаллифлик гувоҳномаси (патент) билан ҳимояланмаган 
ишлаб чиқариш тажрибаси ва маҳорат сирлари.
Озиқ-овқат хавфсизлиги
— миллий ва глобал эҳтиѐжларни озиқ-овқат 
маҳсулотлари билан таъминлаш имконияти. 
Осиѐ – Тинч океани минтақаси давлатларининг иқтисодий 
ҳамкорлик ташкилоти – 
ташкилот 1989 йилда ташкил топди. Янги Зеландия, 
Гонконг, Хитой, Австралия каби давлатлар ташкилоти бўлиб, шу ҳудуддаги 11 
мамлакатни, Япония, АСЕАНга аъзо 6 мамлакатни (Малайзия, Сингапур, 
Индонезия, Филиппин, Таиланд, Бруней) бирлаштиради.
Осиѐ ривожланиш банки (ОРБ) – 
1966 йили БМТнинг Осиѐ ва Тинч 
океани бўйича иқтисодий ва ижтимоий комиссиясининг (ЭСКАТО) қарорига 
кўра ташкил топди (1968 йилдан бошлаб кредит фаолиятини бошлади). 
Акционер жамияти асосида иш юритади. Унга 45 дан ортиқ давлат аъзо. 
Вазифаси Осиѐдаги ривожланаѐтган давлатларнинг иқтисодий ва савдо 
муносабатларига ҳомийлик қилиш, уларга молиявий ва техник, иқтисодий 
ѐрдам кўрсатиш, иқтисод соҳасида минтақавий ҳамкорлик қилишдир. ОРБнинг 
штаб-квартираси Манила шаҳрида жойлашган.