Дарслик Бакалавриат йўналиши: 5140800-педагогика ва психология талабалари учун дарслик

Е.З.Усмонованинг илмий тадқиқотида ўқувчиларнинг ўқув фаолияти жараёнидаги қарама-қаршилик, мотивация, ижод ва шахс муаммолари ўрганилган. Тадқиқот давомида икки асосий мотивация тоифасининг муносиблигини тушуниш муҳим бўлган, муваффақиятга еришиш мотивациясини одамда ташқи мотивацияга киритилади.
Ф.И.Ҳайдаровнинг "Қишлоқ мактаби ўқувчиларида ўқиш мотивларининг шаклланиши" номли илмий изланишларида ўқув мотивлари уларнинг хусусиятлари, ўқитиш жараёнида ижобий ва салбий мотивларнинг таъсири кенг қамровда ўрганилган. Шунингдек, муаллиф ўқувчиларнинг ёш хусусиятларига боғлиқ ҳолда ўқиш мотивларини намоён бўлишининг регионал тафовутларни ўрганишга асосий еътиборни қаратган. Муаллифнинг ишларига назар ташлар еканмиз, ўқиш мотивларини бир қатор туркумларга ажратгани, яъни обрўга интилиш, касбга қизиқиш, муваффақиятга еришиш ва бошқаларни юзага келишига таъсир кўрсатувчи объектив, субъектив омилларни, шунингдек ривожланиш механизмларини ишлаб чиққанлигини кўрамиз. у еса таълим фаолиятида ўқувчига самарали ёндашиш мезони ҳисобланади.
Таянч тушунчалар
Мотив (лот. мовере - ҳаракатга келтирмоқ) - маълум еҳтиёжларни қондириш билан боғлиқ фаолиятга ундовчи сабаб.
Мотивация - одамни фаол фаолиятга ундовчи сабаблар мажмуи.
Мотивлар кураши (лот. мотивус - ҳаракатчан) - қарор қабул қилиш билан боғлиқ иродавий ҳаракатлар босқичи.


Мустақил ишлаш учун тавсия етилаётган мавзулар
1. Мотив тушунчасининг моҳияти.
2. Мотивация тушунчасининг мазмуни
3. Мотивация ва мотивларнинг назарий муаммолари.
4. Мотив муаммосига доир мулоҳазалар.
5. Шахс шаклланишида мотивациянинг роли.


Тест топшириқлари
1.Мотивация -бу психика орқали ҳосил бўладиган детерминасиядир. Мазкур фикр муаллифи қайси қаторда кўрсатилган?
А) З.Фрейд Б) А.Г.Ковалев В) А.Адлер Г) К.Юнг Д) С.Л.Рубинштейн
2.Мотив - бу шахс хулқ-атворининг когнивистик жараёнини бевосита ташқи олам билан боғловчи субъектив тарзда акс еттириш демакдир. Мазкур фикр муаллифини аниқланг?
А) З.Фрейд Б) А.Г.Ковалев В) А.Адлер Г) К.Юнг Д) С.Л.Рубинштейн