Darsga doimiy qatnashayotgan va –gurux quydagi tinglovchilar avtomobilni o’rganish uchun ruxsat etiladi

Зарар, айб ва қонунчиликка зид ҳаракатлар тўғрисида тушунчалар
Зарар – фуқаролик ҳуқуқида бир шахснинг қонунга хилоф ҳаракати билан иккинчи бир шахсга етказилган пул шаклидаги зиёнидир. Зарар деганда, биринчидан, кредиторнинг сарф – харажати, иккинчидан, унинг мол – мулкининг йўқолиши ёки унга шикаст етказилиши ва учинчидан, қарздор мажбуриятни лозим даражада бажарганида олиши мумкин бўлган даромад, яъни олинмаган даромад тушунилади.
Зарар деганда, ҳуқуқи бузилган шахснинг бузилган ҳуқуқини тиклаш учун қилган ёки қилиши лозим бўлган харажатлари, унинг мол – мулки йўқолиши ёки шикастланиши, ҳақиқий зарар ҳисобланади.
Зарар етказган шахс, агар зарар ўз айби билан етказилмаганини исботласа, зарарни тўлашдан озод қилинади. Қонунда зарар етказган шахснинг айби бўлмаган тақдирда ҳам зарарни тўлаш назарда тутилиши мумкин.
Айб – жавобгарликка тортишнинг зарур шартидир. Айбнинг икки шакли мавжуд: қасддан қилинган ва эҳтиётсизлик билан қилинган айб. Ўзбекистон Республикасининг жиноят ҳуқуқига кўра, қасддан қилинган жиноят учун қаттиқ жазо берилади. Аниқ бир шахсга жиноятни содир қилганлик тўғрисидаги айбловни эълон қилиш айб қўйиш дейилади. Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 9 – моддасига асосан, шахс қонунда белгиланган тартибда айби исботланган ижтимоий хатарли қилмишлари учунгина жавобгар бўлади.
Жамиятда ўрнатилган ва қонун асосида белгиланган тартиб ёки умуман ижтимоий яшаш қоидаларини бузиш – қонунчиликка зид ҳаракатлар ҳисобланади. Қонунчиликка зид ҳаракатлар ўз хусусиятларига кўра жиноят, ножўя ҳаракат, интизомни бузиш шаклида бўлади. Кўп ҳолларда ҳуқуқбузарлик қонунбузарлик сўзи билан ҳамоҳанг баён этилади. Барча ҳуқуқбузарликлар – жиноят эмас. Шу билан бирга, қонунбузарликларнинг барчаси жиноят бўлмаслиги мумкин. Жиноят деб айтиш учун унинг ўзига хос белгилари бўлиши зарур.
Йўл – транспорт ҳодисасида етказилган зарар учун жавобгарлик 133 – модда. Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг йўл ҳаракати қои даларини бузиши, жабрланувчига енгил тан жароҳати ёки анча миқдор-да моддий зарар етказилишига олиб келиши – энг кам иш ҳақининг уч бараваридан беш бараваригача миқдорда жарима солишга ёки транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан бир йилдан уч йил муддатгача маҳрум этишга сабаб бўлади.
Анча миқдордаги моддий зарар деганда, энг кам иш ҳақининг уч – беш баравари миқдоридан ошиб кетган зарар тушунилади.
134 – модда. Ҳайдовчиларнинг йўл ҳаракати қоидаларини бузиши транспорт воситаларининг ёки бошқа мол – мулкнинг шикастланишига олиб келиши.
Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг йўл ҳаракати қоидаларини бузиши транспорт воситалари, йўл ҳаракатини тартибга солувчи воситалар ёки бошқа мол – мулк шикастланишига олиб келса, лекин анча миқдорда моддий зарар етказмаса, – ўрнатилган энг кам иш ҳақининг бир бараваридан икки бараваригача жарима солишга ёки транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан олти ойдан бир йил муддатгача маҳрум этишга сабаб бўлади.