Dars shiori Tarixni yaxshi bilgan inson kelajakka ishonch bilan qaraydi Dars bosqichlari

Genetik axborotning ko`chirilishi va uning hujayra faoliyatidagi ahamiyati.

• Genetik axborotning ko`chirilishi, ya’ni irsiy xossalarning uzatilishi tirik organizmlarning noyob xususiyati. Genetik axborotning saqlanishi va uzatilishi nuklein kislotalarining vazifasi hisoblanadi. Yadro xromosomalari va organizm hujayrasining mitoxondriya va xloroplastlaridagi DNK da joylashgan genetik dastur bir xil. Ularning ixtisoslashuvidagi farqlar hujayra rivojlanishi davomida genetik axborotni amalga oshishida namoyon bo`ladi. Shuning oqibatida yetilgan, differentsiallangan hujayralar, masalan miya to`qimasi, jigar hujayralari bir-biridan molekulyar komponentlari to`plami bilan farqlanadi. Turli xil hujayralarning shakllanishini sxema ko`rinishida ifodalash mumkin:

Genetik axborotning ko`chirilish turlari. Turli xil organizmlarda genetik axborot ko`chirilishining aniqlangan 3 xil usulini keltirish mumkin: 1. Replikatsiya – genetik axborotni bitta klassdagi nuklein kislotalari ichida ko`chirilishi yoki nusxa olish, o`z-o`zidan ikki hissa ko`payish. Bu fundamental jarayon hujayralar bo`linishida nasliy belgilarning avloddan-avlodga o`zgarmay uzatilishidan iborat. Genetik axborotni o`tkazilishi nuklein kislotalarning bir sinfida, ya’ni DNK dan DNK ga yoki ayrim viruslarda RNK dan RNK ga ko`chirish yo`li bilan amalga oshadi.

• Genetik axborotning ko`chirilish turlari. Turli xil organizmlarda genetik axborot ko`chirilishining aniqlangan 3 xil usulini keltirish mumkin: 1. Replikatsiya – genetik axborotni bitta klassdagi nuklein kislotalari ichida ko`chirilishi yoki nusxa olish, o`z-o`zidan ikki hissa ko`payish. Bu fundamental jarayon hujayralar bo`linishida nasliy belgilarning avloddan-avlodga o`zgarmay uzatilishidan iborat. Genetik axborotni o`tkazilishi nuklein kislotalarning bir sinfida, ya’ni DNK dan DNK ga yoki ayrim viruslarda RNK dan RNK ga ko`chirish yo`li bilan amalga oshadi.

II Transkriptsiya

• 2. Genetik axborotni har xil klassda nuklein kislotalar o`rtasida – DNK dan RNK ga o`tkazilishiga transkriptsiya yoki ko`chirib yozish deb aytiladi. Transkriptsiyada replikatsiyadan farqi DNK molekulasidagi axborot to`liq o`tkazilmaydi, uning ayrim qismlarigina ko`chiriladi. Transkriptsiya natijasida hamma turdagi asosiy RNK lar: (mRNK, tRNK, rRNK) va minor RNK lar hosil bo`ladi. Demak, DNK sistronlari faqat polipeptid zanjirining strukturasi to`g`risida emas, balki tRNK, rRNK va minor RNK strukturalari to`g`risida ham axborot saqlaydi