Дарс №27. Синф: 11. Фан

5.Нефтга қайта ишлов беришда олинадиган асосий маҳсулотлар

6. Нефть экологияси

Нефть ва уни қайта ишлашда атроф-мухитга жуда катта зарар келтирилади: уни қазиб олишда, ташишда ва ундан олинган маҳсулотлардан фойдаланишда. Ҳар йили дунё океанига ҳар сабабларга кўра 2дан 10 млн тоннагача нефть тўкилади. Дунё мухитининг деярли 30%-ининг юзи нефтнинг юпқа қатлами билан қопланган. 1 тонна нефть 12 км² океан юзини ифлослайди. Сувга тушган 1 литр нефть балиқлар зарур бўлган 40 минг литр денгиз сувини кислородсизлантирида.Бунинг натижасида сув ҳайвонлари нобуд бўлиши ва баъзи бир турларнинг йўқолиши мумкин.
Нефть ва унинг маҳсулотлари билан ифлосланган тупроқ ўз ҳосилдорлигин йўқотиб, қайта тикланиши учун кўп йиллар керак бўлади.
Унинг маҳсулотин кўндалик ҳаётда фойдаланишда атмосферага жуда катта зарар келади. Масалан Ҳар қандай транспорт ёқилғи билан юради ва унинг ёнишидан тузилган СО₂ атмосфера таркибида унинг концентрациясининг ортишига, бу эса ўртача ҳароратнинг кўтарилишига, кислотали ёмғирларнинг келиб чиқишига, парник эффектларга олиб келади. Нефть маҳсулотларининг буғлари эса инсонларда нафас олиш органлариининг, марказий нерв системасининг касалланишига, юқори толиқишга олиб келади.
7. Нефть ва жаҳон экономикаси.
Нефтнинг келтирадиган зарарига қарамасдан нефть маҳсулотларига бўлган эҳтиёж кундан-кунга ортиб бормоқда. Бунга сабаб: аҳоли сонининг, нефтдан олинадиган маҳсулотларга бўлган эҳтиёжнинг ортишидир. Нефть экономикасининг ижобий томонлари:
1.Қозоғистон экономикасидаги пуллар миқдорини айнан нефтдан келаётган долларлар миқдори аниқлайди. Нефтдан тушаётган долларлар мамлакатимиз бюджетини тўлдиради.
2. Нефтдан тушаётган даромад ҳисобига мамлакатимиз аҳолисининг яшаш шароити яхшиланади.
3. Шунинг эвазига мамлакатимиз дунё экономика даражасига кўтарилиш мумкинлигига эришади ва мамлакатимизнинг дунё аренасидаги обру-эътибори ортади.
4. Нефть экспортидан тушаётган даромад эвазига мамлакатимизда бошқа соҳа экономикасин ривожлантириш мумкинлиги келиб чиқади.
5.Айниқса ёқилғи ва транспорт соҳасидаги инвестициялар ортади
6.Мамалакатимизнинг ички товарлар вали ортади. Нефтни фойдаланиш меъёри ундан олинадиган маҳсулотларга бўлган эҳтиёжнинг ортиши билан ўлчанади.
7.Экономик даромадлар ортади.