Дала экинларининг асосий зараркунандалари

Майин пармачи ёки ялтироқ қўнғиз
Niptus hololeucus Fald.
Зарари. Муғомбир қўнғиз қандай маҳсулот ва нарсаларга зарар етказса, майин пармачи ҳам ўша маҳсулот ва нарсаларга, бундан ташқари, гилам, пар, пат, жун буюмлар ҳамда терига зарар етказади.
Тарқалиши. Майин қўнғиз деярли ҳамма жойда: Европа, Марказий Осиё, Кавказ ортида, Сибирнинг баъзи ҳудудларида, Хитой, Тасманияда ва Шимолий Америкада учрайди.
Таърифи. Майин пармачининг узунлиги 4,0-4,5 мм; танаси жуда қавариқ бўлиб, қалин, калта, тилла ранг-сариқ қиллар билан қопланган; кўкрагининг олди қисми силлиқ, деярли шарсимон. Эркакларининг тана шакли худди урғочиларининг тана шаклига ўхшаш бўлади. Личинкаси сарғиш бўлиб, ривожланишининг охирида узунлиги 6-9 мм га етади, танаси шаклан муғомбир қўнғиз личинкасиникига ўхшайди; бу личинканинг ҳам узун қиллари бор; ҳар бир жағининг асосига яқин жойда катта тиши бор.
Ғумбагининг ранги оқ, узунлиги 0,5 см чамасида, қорни жуда ҳам қавариқ бўлиб, учида конус шаклидаги кичкина қирраси бор; боши катта, мўйловлари ўрта оёқ бўғимларидан анча нарига ўтиб туради.
Ҳаёт кечириши. Муғомбир қўнғиз билан майин пармачининг ҳаёт кечириши бир-бирига жуда ҳам ўхшайди, лекин майин пармачи муғомбир қўнғизга қараганда бир ярим баравар узоқроқ яшайди, шунинг учун унчалик тез кўпаймайди.


Фриш терихўри
Dermestes frischi Kugel
Зарари. Фриш терихўри қуритилаётган ипак қуртининг пиллаларига ва фабрикада сақланаётган пиллаларга, шунингдек қуритилган ва дудланган балиққа, терига зарар етказади.
Тарқалиши. Фриш терихўри бутун Палеарктикада кенг тарқалган.
Таърифи. Қўнғизнинг узунлиги 6-9 мм; танаси чўзиқ, овал шаклда, усти хира, қора тукли; қорни пастдан қалин оқ қиллар билан қопланган, ҳар бир сегментнинг ён томонида биттадан қора доғи бор; боши ва орқасининг олд қисми орқа томони қалин оч кул ранг оқ қиллар билан қопланган. Тухумининг диаметри 1,5 мм чамасида, шакли юмалоқ, ранги оч сариқ. Личинкасининг узунлиги 1,3 см гача боради, усти тўқ жигар ранг, ости очсариқ бўлиб, узун қиллар билан қопланган; сўнгги ёшдаги личинкаларнинг орқасида узунасига кетган ингичка ёруғ йўл равшан кўриниб туради. Личинка биринчи марта туллагандан кейин охирги сегментидан олдинги сегментида иккита шохсимон ўсимта пайдо бўлади; танасининг охирги сегменти ичкарига кириб тургани учун ўсимталар юзаки қарашда сўнгги сегментда турганга ўхшайди. Личинка танаси чўзиқ бўлиб, кейинги учига яқинлашган сари бирмунча тораяди. Ғумбаги 8,5-9,0 мм, оч сариқ бўлиб, сийрак калта, ёруғ қиллар ва майда қорамтир сўгалчалар билан қопланган.