Дала экинларининг асосий зараркунандалари

Ҳаёт кечириши. Меромиза қишни личинкалик стадиясида ёввойи ғалласимон ўтларда, қисман кузги ғалла экинида ўтказади. Эрта кўкламда мана шу ўсимликларда ғумбакка айланади. Вояга етган пашша апрел ойида бегона ўт ва кузги экинларда пайдо бўлиб, тез орада баҳори ғалла экинларига ўтади.
Меромиза тухумини ғалла ўсимликларининг баргига битта-биттадан қилиб ёпиштириб қўяди; бунда тухумнинг бўртиқ томони субстратга қараган бўлади. Зараркунанда тухумини арпа, буғдой ўсимликларига ҳамда Poa L., Phleum L., Festuca L. авлодига тегишли бегона ғалла ўтларга, айниқса қўнғирбош (Poa sp.sp.) нинг ҳар хил турларига қўяди.
Бу зараркунандадан кузги буғдой экини кўпроқ зарарланиб туради. Тариқ экинлари мутлақо шикастланмайди.
Битта урғочи меромиза ўз ҳаётида 10-72 та, одатда эса 20-30 та тухум қўяди. Об-ҳаво ҳарорати 20-30⁰С бўлганда меромиза энг фаол бўлиб кўп тухумлайди. Урғочи меромиза 13-50 кун яшайди, айрим меромизалар янада узоқроқ умр кўриши ҳам мумкин. Вояга етган пашшалар тухум қўйиб бўлгандан кейин ўлади.
Меромиза тухуми 3-10 кун ривожланади, бундан чиққан личинка шу вақтнинг ўзида овқатланишга киришади. Бу зараркунандадан зарарланиш характери ўсимликнинг ривожланиш стадиясига боғлиқ; ўсимлик пояси бошоқ чиқармасдан олдин шикастланса, жароҳати швед пашшаси қилган жароҳатга ўхшайди; поя бошоқ чиқариш олдидан шикастланса, бошоқ бошланғичи нобуд бўлади; поя янада кечроқ шикастланса, айрим бошоқчалар, одатда бошоқ учлари нобуд бўлади. Баъзан ўсимлик бошоқ чиқарганидан кейин поядаги устки бўғим оралиғининг қуйи томони шикастланади; бундай ҳолда бошоқ ва бўғим оралиғининг юқори қисми барвақт оқариб қолади. Шикастланиш баъзан яширин характерда бўлади, буни аниқлаш учун ўсимликни пухта текшириш, ҳатто зарарланган ўсимликни ёриб кўриш керак бўлади.
Меромизанинг баргдаги тухумидан чиққан личинкалари пояга ўтади, бу ерни кемириб, узун эгатчалар ҳосил қилади, эгатчалар кўпинча бошоққа ҳам ўтади. Меромиза биринчи навбатда, тупнинг энг яхши, энг бақувват поясини, баъзан эса яхшигина ҳосил берадиган иккинчи тартиб пояларини ҳам шикастлайди.
Меромиза личинкаси икки ҳафтача яшайди; ўсимликни шикастлаган жойида ғумбакка айланади; ғумбаклик даври 25 кунгача чўзилади.
Майнинг иккинчи ярмидан бошлаб янги авлодининг вояга етган пашшалари учишга бошлайди. Бухоро теварагидаги далаларда вояга етган пашшалар 23 майдан 27 майгача уча бошлаганлиги маълум.
Марказий Осиё шароитида бу зараркунанданинг неча авлод бериши аниқланган эмас. Полтавада меромиза бир ёзда икки авлод беради, бунинг иккинчи авлод пашшалари асосан уватларда, бўш ётган ерларда яшаб, тухумини хазонларга, ёввойи ғалласимон ўтларга ва кузги ғалла экинларига қўяди, тухумдан чиққан личинкалар шу ерда қишлайди.
Марказий Осиёда меромиза, эҳтимол, кўпроқ авлод берса керак; масалан, Бухоро теварагида июннинг иккинчи ярмида ҳам меромизанинг вояга етган пашшасини кўришга тўғри келган эди.
Марказий Осиёда меромизани қириб турадиган табиий душманлари кўп: вояга етган пашшасига каналар ҳужум қилади, урғочисининг тухумдонига нематодалар шикаст етказиб, буларнинг жинсий маҳсулотини жуда камайтиради; тухумини йиртқич трипс (Аeolothrips fasciatus L.) ҳамда қандалалар (Triphleps sp.sp) сўриб пучайтиради. Личинкаларнинг кўпгина қисми яйдоқчилар (Braconidae оиласида) дастидан қирилиб кетади. Braconidae, Chalcidae ва Proctotrupidae оиласига қарашли бир қанча паразитлар меромиза ғумбаги ҳисобига яшайди.