D tojiboyeva, A. Yo‘ldoshev maxsus fanlarni o'qitish metodikasi


§. Savollarga asoslangan dars o‘tish metodi va uning usullari



Download 1,26 Mb.
bet79/218
Sana15.12.2022
Hajmi1,26 Mb.
#886336
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   218
Bog'liq
maxsus fanlarni o\'qitish metodikasi

§. Savollarga asoslangan dars o‘tish metodi va uning usullari

Ko‘rib o‘tdik-ki, savol-javob metodi eng ko‘hna, shu bilan birga eng universal, eng ko‘p qo‘llaniladigan metod. Tajriba shuni ko‘rsatadiki, bu metodni qo'llash orqali:

  1. O'quvchi, talabalarni darsda faol qatnashishga tayyorlash.

  2. Yangi o‘quv materiali bilan tanishtirish.

  3. Egallagan bilimlarini mustahkamlash va ma’lum bir tizimga solish.

  4. Egallagan bilimlarni qay darajada ekanligini aniqlash va joriy nazorat qilish amalga oshiriladi va bu borada unga teng ke- ladigani yo‘q.

  5. Tahliliy hamda tanqidiy fikrlashni rivojlantirishga ham amalda savollar yordamida erishiladi.

Ko'pincha darsda savol-javob metodini qo'llashga an’anaviy metod sifatida qaraladi. Bunga sabab, uni savol berish va berilgan savol doirasida javob kutilib, o‘quvchi-talabaning fikrlashini shu savol doirasida cheklanishi tarzida qaralsa, ikkinchidan, uzoq vaqt darsni og‘zaki-ko'rgaz/nali yondashuv asosida tashkil etilishidir. Unga asosan dars o‘qituvchining axborot berishi, o‘quvchi-




talabalarning bilimni qabul qilishi, to'plashi va xotirasida saqlashi bilan belgilanadi. «Bilim» tushunchasi xotirada saqlanadigan ax­borot ma’nosida tushuniladi. Bunday bilimlar, ularni qo‘llay olish ko‘nikmalari (shu axborotga doir berilgan savolga bergan javobiga qarab) orqali tekshirib ko‘riladi. Ular xotira tubida saqlangan bo‘ladi yoki boshqa so‘z bilan aytganda, faqat unga qaratilgan lo‘g‘ridan-to‘g‘ri savol qo'yilganda esga olinadi. Qayta esga olish darajasidagi bilim uzoq vaqt xotirada saqlanmaydi. Talaba savol berilganda uni eslashi, ba’zan esa umuman eslay olmasligi ham mumkin.
Lekin savol-javob metodining imkoniyati nihoyatda katta. Chunki, mustaqil fikrlash savol qo‘yishdan boshlanadi, savol o'quvchi-talabani o'ylashga majbur qiladi, izlanishga yo'naltiradi.
Shuning uchun iqtisodiy fanlarni o'rganishda aniq maqsadga yo'naltirilgan savol-javob asosida dars o'tish keng qo'llaniladi.
O'quv rejasi bo'yicha savol-javoblar yordamida talabalar o'quv jarayoniga jalb etiladi. Shu yo'l bilan talabaiarda fikr-mulohaza yu­ritish, o'z fikrini izohlashga ishtiyoq uyg'otiladi. Chunki, talabalar bir tomondan savollarga javob berishadi, ikkinchi tomondan esa o'zlari savol berish imkoniyatiga ega bo'ladilar.
Shu bilan birga ustuvor darajada savol va javoblarga asoslangan dars o'tish usullari ham talaygina. Ulardan biri — savol-javob me- todidir. Uni turli usullar asosida o'tkazish mumkin.
Qisqacha savol-javob (blits so'rov-javob) usuli.
Bu usulda o'qituvchi qanday maqsad qo'yishiga qarab, qisqa savollar tayyorlaydi. Talabalardan ham qisqa, lo'nda javob berishni talab qiladi. Uni turlicha o'tkazish mumkin Bu metodni qo'llash uchun o'qituvchi oldindan uni qanday variantda qo'llashini hisobga olib savol va ularni javobini tayyorlab qo'ygani ma’qul. Agarda darsni blits savol-javob tarzida tashkil qiladigan bo'lsa, muvofiq ravishda o'quvchi-talabalarga aniq, lo'nda javob berish zarurligini uqtiradi. Bunda savollarni guruhdagi o'quvchi-talabalar soniga qarab tayyorlash mumkin. Masalan, bunday usulni qo'llashni kasb- hunar kollejlarida «Iqtisodiyot asoslari» fanidan «Talab va taklif, bozor muvozanati» mavzusini o'tishda qo'llashni rejalashtirdik, deylik. Savollar quyidagicha bo'lishi mumkin:


«Talab va taklif, bozor muvozanati»ni o'rganishda blits savol- javob o'tkazish uchun o'qituvchi tomonidan tayyorlangan savol­lar:

  1. Talab nima?


  1. Talab egri chizig'i deganda nimani tushunamiz?

  2. Talab qonuni qanday qonun?

  3. Talab elastikligi nima?

  4. Taklif deganda nimani tushunamiz?

  5. Taklif egri chizig'i nimani ifodalaydi?

  6. Taklif qonunining ta’rifini aytaolasizmi?

  7. Taklif elastikligi deganda nimani tushunamiz?

  8. Talab va taklif muvozanati qanday muvozanat?

  9. Bir-birini to'ldiruvchi tovarlar deganda qanday tovarlarni tu­shunamiz?'

  10. Talab o'zgarishi nimani ifodalaydi?

  11. Talab miqdorining o'zgarishi-chi?

  12. Bozor muvozanatini qisqacha ta’riflab beraolasizmi?



Download 1,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   218




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish