D. Q. Asqarova

Barmoq teatri. 

Yoz  oyida  bolalarning  o'z  qo'llari  bilan  yasagan  o'yinchoqlaridan  o'yinchoq 

teatrlari,  stol  va  barmoq  teatrlari  tashkil  qilganda  foydalanish  mumkin.  Bunda 

bolalar  nafaqat  oddiy  tomoshabin  bo'lib  qolmasdan,  ular  mehnat  qiluvchi, 

ijodkorga  aylanib,  o'zlaridan  kichik  ukalariga  teatr  ko'rsatish  bilan  ularni 

xursand qiladilar. 

Barmoq teatri qahramonlarini qog'ozdan yasash mumkin. Bu kichik konus va 

silindr shaklidagi barmoqqa kiyish uchun yasalgan. 

 

---

76 

 

Qog'ozdan odam, hayvonlarning kichik shaklida barmoqqa tasvirini tayyorlab, uni 

barmoqqa  qog'ozdan  uzuk  shaklida  yasalgan  qog'oz  halqaga  yelimlanadi  va 

barmoqqa  kiyib  olinadi.  Teatr  qahramonlarini  kichik  qutichalardan  ham  yasash 

mumkin.  Qutichalarning  tag  tomonidan  barmoqni  kirgizish  uchun  joy  tayyorlab, 

qutichaga xohlagan qiyofa berish mumkin. Qutichaning qulay tomonidan barmoq 

sig'adigan  kichik  teshikcha  qilib  qo'yiladi,  masalan:  gugurt  qutisidan,  kublardan, 

dumaloq shakldagi qutichalardan va boshqalardan. 

Barmoq  teatri  uchun  turli  xil  gazlamalardan  foydalanish  ancha  keng 

tarqalgan.  Bunda  gazlamaning  sitilib  ketmaydigan  xili  tanlanadi  va  uni  teskari 

tomonidan tikib, so'ngra o'ngiga ag'dariladi, 

qolgan joyi tikib chiqiladi. Bolalarga andozaning teskari tomonidan tikishni, ko'z, qosh, burun, 

og'iz  kabilarni  tikish  yoki  yopishtirish  kerakligini  aytib,  ularni  bajarishga  undash  mumkin.  

Bolalar  mustaqil  soch,  jiyak,  lenta  va  to'rdan  bezaklarni  o'zlari  tikadilar.  Porolondan  ham 

barmoq  teatri  qahramonlarini  yasash  mumkin.  Porolondan  turli  qahramonlarning  bosh  qismini 

tayyorlab,  barmoqqa  kiygazish  joyini  qilib,  qahramonlarni  bezatishda  matolardan  ham 

foydalanish  mumkin.  Maktabga  tayyorlov  guruhi  bolalari  ishtirokida  barmoqqa  kiyish  uchun 

qahramonni barmoqqa  mos qilib bichib, usti tomonidan  «halqa»  choki  bilan, ba'zan esa  to'g'ri 

chok bilan ichki tomonidan tikib,o'ngi tomoniga o'giriladi. Detallarni bolalar o'zlari tugmacha, 

jun iplar yordamida jihozlaydilar. 

Barmoq  teatrini  qog'oz  quyqasidan  ham  yasash  mumkin.  Bunda  qog'ozdan  silindr  yasab, 

barmoqqa mos qilib qog'oz quyqani silindrga kirgiziladi, so'ng xohlagan shaklni yasash mumkin. 

Qurigandan  keyin  bosh  qismlar  bo'yaladi.  Ularga  ba'zi  detallarni  qog'ozdan  qirqib,  yelimlab 

qo'ysa  ham  bo'ladi.  Masalan:  quloqlarni,  ko'zlarni  tugmachadan,  matolardan,  turli  iplardan 

sochlarni  qilish  mumkin.  Bunday  o'yinchoqlarni  katta  maktabgacha  yoshdagi  bolalar  mustaqil 

bajaradilar.  Kartonga  chizib  qirqilgan  shakllardan:  qizcha  qushcha,  hayvonlar  boshining  orqa 

tomoniga kichik karton kog'oz qoldig'idan barmoq sig'gulik qilib yopishtirib qo'yish mumkin. 

Barmoq  teatri  boshqa  teatrlar  kabidir,  lekin  uning  farqi  shundaki,  har  bir  ertak 

qahramonlarini  bolalarning  barmoqlariga  mos  kichik,  yoki  ertak  ko'rsatuvchining  barmog'iga 

to'g'ri keladigan qilib tayyorlanadi. 

---

77